Wybrane elementy fonacji i prozodii mowy u osób po zabiegu laryngektomii w mowie zastępczej

Celem przeprowadzonych badań było zbadanie wybranych elementów prozodii u osób po zabiegu laryngektomii w ich mowie zastępczej, porównując z osobami posługującymi się mową naturalną. Zakres badania obejmowało badanie długości czasu fonacji, ekspresji akcentu wyrazowego, zdaniowego, użycia konturów intonacyjnych, ekspresji prozodii emocjonalnej oraz próbki mowy spontanicznej i czytania fragmentu tekstu. W badaniu wzięło udział sześć osób, trzy osoby w grupie badawczej oraz trzy osoby w grupie kontrolnej. W grupie badawczej było dwóch mężczyzn, jeden z nich posługujący się głosem przetokowym, a drugi przełykowym, oraz jedna kobieta posługująca się głosem przetokowym. Grupę kontrolną stanowiły osoby, których wiek i płeć były takie, jak osób z grupy badawczej. Badanie polegało na zmierzeniu czasu fonacji i zostało przeprowadzone na głoskach [s] i [z]. Druga próba poleceniu liczenia od jednego na jednym wdechu. Badanie ekspresji akcentu wyrazowego zostało zbadane na grupie dwunastu wyrazów dwu-, trzy- i czterosylabowych. Badanie ekspresji akcentu zdaniowego zostało przeprowadzone za pomocą dwóch zdań, w których odpowiednie słowo zostało pogrubione, a badani poproszeni o jego zaakcentowanie. Badanie ekspresji konturów intonacyjnych zostało wykonane na podstawie dziesięciu zdań - oznajmujących, pytających oraz wykrzyknień. Badanie ekspresji prozodii emocjonalnej zostało wykonane za pomocą czterech zdań oraz prośby do badanych o wypowiedzenie ich w czterech rodzajach nacechowania emocjonalnego - neutralnym, z radością, ze smutkiem oraz ze złością. Zadaniem badanych było także przeczytanie fragmentu tekstu. Ostatnie zadanie wymagało od badanych opowiedzenia o sobie lub odpowiedzenia na wybrane pytanie w celu nagrania próbki mowy spontanicznej. Wyniki badań wskazują na to, że mowa przetokowa jest efektywniejsza od mowy przełykowej. Wykazano także, że u osób posługujących się mową zastępczą występują wszystkie elementy prozodii.