Spiritualism in the Nineteenth Century England and Its Legacy in the Selected Literary Works and Movies

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie spirytyzmu w dziewiętnastowiecznej Anglii oraz dziedzictwa, jakie po sobie pozostawił. W pierwszym rozdziale omówiono tło teoretyczne pracy. Poruszona została historia spirytyzmu i jego rozwój w wiktoriańskiej Anglii. Pierwszy podrozdział koncentruje się na przybyciu spirytyzmu na nowe obszary oraz na jego popularyzacji w łaknącym nowej rozrywki społeczeństwie angielskim. Prześledzono w nim drogę spirytyzmu od pierwszych odnotowanych incydentów paranormalnych w stanie Nowy Jork do skandali towarzyskich powodowanych przez kontakt z duchami na salonach wiktoriańskiego społeczeństwa, opisując tym samym różne znane ówczesnym spirytystom techniki kontaktu z duchami. Podrozdział drugi przedstawia spirytyzm dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku. Poruszone zostaje wzmożone zainteresowanie nurtem w ujęciu pierwszej wojny światowej, renesans popularności w latach 70-tych i stan obecny. Rozdział drugi to porównanie spirytyzmu wiktoriańskiego do tego przedstawionego w powieści „Affinity” autorstwa Sarah Waters. Pokrótce streszczona zostaje powieść oraz biografia autorki. Rozdział kończy omówienie różnic pomiędzy historycznym spirytyzmem i tym ukazanym w powieści. W trzecim rozdziale zawarte zostało porównanie adaptacji filmowej „Affinity” do historycznego spirytyzmu. Na potrzeby porównania przytoczone zostają również podstawowe pojęcia związane z teorią adaptacji.

The paper aims to present Spiritualism in nineteenth-century England and the legacy it has left behind. The first chapter deals with the relevant theoretical background. The history of Spiritualism and its development in Victorian England are touched upon. The first subchapter focuses on the arrival of Spiritualism, and its popularisation, on English soil. From the first paranormal incidents noted in the state of New York to the high society scandals of Victorian society, Spiritualism’s path was traced while describing various methods of communicating with spirits known to contemporary spiritualists.
The second subchapter deals with Spiritualism of twentieth and twenty-first centuries. The increased interest caused by World War I, the renaissance of popularity in the 70s and the current state of affairs are touched upon. The second chapter is a comparison of Victorian Spiritualism to its representation in the novel Affinity by Sarah Waters. The novel itself along with the author’s biography are shortly summarised. The chapter is closed off with a discussion of differences between the historical Spiritualism and that shown in the novel. The third chapter compares the movie adaptation of Affinity to historical Spiritualism. Basic concepts related to the theory of adaptation are brought up in relation to the comparison.