Jakiej kultury Polacy potrzebują? Antyirracjonalizm wobec dylematów cywilizacyjnych

„Antyirracjonalizm” to hasło, które krótko charakteryzuje Szkołę Lwowsko-Warszawską – formację zainicjowaną na przełomie XIX i XX w. przez K. Twardowskiego. W filozofii, która była głównym przedmiotem zainteresowań Szkoły, realizowano je, przede wszystkim przestrzegając dwóch postulatów: jasności wypowiedzi i należytego uzasadnienia twierdzeń. Antyirracjonalizm to jednak postawa, która daleko wykracza poza działalność stricte naukową i sięga w różne sfery działalności ludzkiej. W artykule przedstawiam pewne dylematy współczesnej cywilizacji, które określam jako „polityczne”, „logiczne” i „aksjologiczne”. Opierając się na wypowiedziach Twardowskiego oraz pewnych faktach z dziejów Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, pokazuję, jakie odpowiedzi na te dylematy proponuje program antyirracjonalizmu.

„Antiirationalism” is a term which shortly characterizes the Lvov-Warsaw School, a group founded by Kazimierz Twardowski at the turn of the 19th century. In philosophy, which was the main object of interest of the School, antiirrationalism was realized by applying two postulates: the postulate of clearness of language and the postulate of appropriate justification of statements. However, antiirrationalism as a certain attitude goes far beyond the philosophy sensu stricto and reaches various spheres of human activities. In the article, I present some dilemmas of the contemporary civilization which I call “political”, “logical” and “axiological” respectively. Based on various Twardowski’s statements and some facts from the history of the Lvov-Warsaw School, I show what answers to these dilemmas are dictated by the program of antiirrationalism.