Stosowanie prawa w podstawowej jednostce samorządu terytorialnego na tle rozwiązań modelowych

Praca poświęcona jest zagadnieniu stosowania prawa w samorządzie - szczególnie uwzględniono charakterystykę tego działania w gminie. Celem jest analiza procesu wydawania indywidualnych i konkretnych rozstrzygnięć przez organy gminy, w szczególności przez wójta, który pełni rolę organu wykonawczego. Szczególną uwagę poświęcono analizie pojęć stosowania prawa, opisowi ich modeli oraz typów. Wskazano także cechy tego procesu w zakresie działalności samorządu terytorialnego na przestrzeni ostatnich dekad, podczas których się kształtował. Analizie zostały poddane narzędzia i przywileje, którymi dysponują organy gminy w stosowaniu prawa. Określono zagrożenia dotyczące poziomu przygotowania organów gminy, na których podstawie zidentyfikowano główne wyzwania oraz sformułowano postulaty dotyczące możliwości rozwoju tego procesu z uwzględnieniem pozycji adresatów stosowania prawa. Praca opiera się na analizie literatury, aktów prawnych oraz orzecznictwa przy użyciu metod formalno-dogmatycznej oraz historyczno-prawnej, co w perspektywie opisowej i normatywnej umożliwiło ocenę obecnego stanu rzeczy, jak i refleksję nad możliwościami usprawnienia procesu stosowania prawa w samorządzie gminnym. W pracy omówiono teoretyczne aspekty stosowania prawa, takie jak model sylogistyczny i argumentacyjny, a także bardziej praktyczne oblicze tego procesu dotyczące sądowego i administracyjnego typu stosowania prawa. W analizie uwzględniono także pojęcia z dziedziny samorządu i prawa administracyjnego takie jak: luz decyzyjny, polityka stosowania prawa, a także podjęto refleksję nad przygotowaniem organów gminy do wydawania decyzji administracyjnych. Wyniki opracowania podkreślają znaczenie profesjonalizacji działań organów gminy oraz rozwijania świadomości prawnej w samorządach. Praca kończy się rekomendacjami dotyczącymi potrzeby dalszego doskonalenia samorządności lokalnej i wzmacniania partycypacji obywatelskiej, co mogłoby przyczynić się do skuteczniejszego funkcjonowania organów stosujących prawo oraz zwiększenia zaangażowania i świadomości społeczności lokalnych.

This thesis is devoted to the issue of the application of law in local government - in particular, the characteristics of this activity in the municipality are taken into account. The purpose is to analyze the process of issuing individual and specific decisions by municipal authorities, in particular by the mayor, who acts as the executive body. Particular attention was paid to the analysis of the concepts of application of law, the description of their models and types. The features of this process in terms of the activities of local government over the past decades, during which it was formed, were also indicated. The tools and privileges available to municipal authorities in the application of law were analyzed. Threats to the level of preparedness of municipal bodies were described, on the basis of which the main challenges were identified, and postulates were formulated for the possibility of developing this process, taking into account the position of the addressees of the application of law. The thesis is based on the analysis of the literature, legal acts and case law using formal-dogmatic and historical-legal methods, which, from a descriptive and normative perspective, made it possible to assess the current state of affairs, as well as to reflect on the possibilities for improving the process of law application in municipal government. The paper discusses theoretical aspects of the application of law, such as the syllogistic and argumentative model, as well as the more practical face of the process concerning the judicial and administrative types of law application. Also included in the analysis are concepts of local government and administrative law, such as: the discretion, the policy of applying the law, and also reflected on the preparation of municipal bodies to issue administrative decisions. The study's findings highlight the importance of professionalizing the activities of municipal authorities and developing legal awareness in local governments. The paper concludes with recommendations on needs to further improval of local self-governance and strengthen civic participation, which could contribute to more effective functioning of the executives applying the law and increase involvement and awareness of local communities.