“Szukamy wspólnego mianownika. To jest zawsze dziecko.” - analiza tematyczna wokół wzajemnych relacji rodziców i nauczycieli w szkołach podstawowych

Szkołę można postrzegać jako system, w którym funkcjonują różne podsystemy (np. uczniowski, nauczycielski, czy rodzicielski) pozostające w stałych relacjach i wpływające na siebie nawzajem. Relacja między rodzicami, a nauczycielami nabiera szczególnego znaczenia, jeśli spojrzymy na nią przez pryzmat procesów socjalizacyjnych zachodzących w środowisku rodzinnym i szkolnym oraz wyników badań nad wpływem ich współpracy na funkcjonowanie dziecka. Jednocześnie wciąż niewiele jest publikacji ukazujących perspektywę rodziców i nauczycieli, w których mogliby oni własnymi słowami opowiedzieć o łączącej ich relacji. Niniejsze badanie miało charakter eksploracyjny, a jego celem było zbadanie, co rodzice i nauczyciele mówią o wzajemnej relacji, jak ją budują oraz jakie oczekiwania formułują wobec siebie nawzajem. W okresie od kwietnia do listopada 2023 roku przeprowadzono częściowo ustrukturalizowane wywiady indywidualne z 7 rodzicami uczniów klas V-VIII publicznych szkół podstawowych oraz 7 nauczycielkami klas IV-VIII. W toku analizy tematycznej wyodrębniono 5 tematów: „przemiany we wzajemnych stosunkach”, „trudności wokół zebrań”, „różne oblicza bezradności”, „wzajemne oczekiwania” oraz „strategie budowania wzajemnych relacji”. Uzyskane wyniki pozwalają na lepsze zrozumienie tego, co zachodzi w relacji rodziców i nauczycieli, a także uwidaczniają obszary, nad jakimi warto pochylić się projektując badania z udziałem tych grup.

The school can be perceived as a system composed of various subsystems (e.g., students, teachers, or parents), which are in constant interaction and mutually influence each other. The relationship between parents and teachers takes on particular significance when viewed through the lens of the socialization processes occurring within both the family and school environments, as well as in light of research on how their cooperation impacts the functioning of the child. However, there remains a noticeable gap in the literature that thoroughly presents the perspectives of parents and teachers, allowing them to articulate in their own words the nature of their relationship. This study adopted an exploratory approach, aiming to investigate what parents and teachers say about their mutual relationship, how they build it, and what expectations they hold towards each other. Between April and November 2023, partially structured individual interviews were conducted with seven parents of students in grades 5-8 of public primary schools, as well as with seven teachers of grades 4-8. Through thematic analysis, five themes were identified: “changes in mutual relations,” “difficulties surrounding meetings,” “different faces of helplessness,” “mutual expectations,” and “strategies for building mutual relationships.” The results provide a deeper understanding of what occurs in the parent-teacher relationship and highlight areas that warrant further exploration when designing research involving these groups.