Nadzór ubezpieczeniowy nad zarządem i radą nadzorczą krajowego zakładu ubezpieczeń

Rozważania przedstawione w rozprawie dotyczą zakresu, głębokości i charakteru prawnego środków nadzoru stosowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego („Komisja”, „KNF”, „organ nadzoru”) w związku ze sprawowaniem nadzoru nad zarządem i radą nadzorczą krajowego zakładu ubezpieczeń oraz zakresu swobody decyzyjnej przysługującej Komisji przy stosowaniu tych środków. Nadzór nad zarządem i radą nadzorczą krajowego zakładu ubezpieczeń niewątpliwie podyktowany jest ważną rolą jaką odgrywają one w działalności zakładów ubezpieczeń. W szczególności to od ich decyzji zależy prawidłowe funkcjonowanie instytucji ubezpieczeniowej, niezagrażające interesom jej klientów, a także służące bezpieczeństwu całego sektora ubezpieczeniowego, a nawet całego rynku finansowego. W efekcie, rola jaką zarząd i rada nadzorcza pełnią w działalności krajowego zakładu ubezpieczeń daje podstawy do wyodrębnienia środków nadzoru związanych z funkcjonowaniem tych organów. W pracy zostały poddane analizie uprawnienia Komisji realizowane na etapie postępowania o udzielenie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej, a także środki nadzoru stosowane w toku wykonywania działalności przez zakład ubezpieczeń. Dokonana w rozprawie analiza wykazała, że środki nadzoru stosowane przez KNF w związku ze sprawowaniem nadzoru nad zarządem i radą nadzorczą krajowego zakładu ubezpieczeń obejmują swym zakresem etap nadzoru prewencyjnego, bieżącego oraz następczego i charakteryzują się znacznym stopniem głębokości w działalność krajowego zakładu ubezpieczeń, zaś KNF przysługuje znaczny zakres swobody przy stosowaniu tych środków. Znaczny stopień głębokości w działalność krajowego zakładu ubezpieczeń wiąże się w szczególności z możliwością stosowania przez KNF instrumentów nadzorczych o dużym stopniu dolegliwości, przede wszystkim takich jak nakładanie kar pieniężnych na członków zarządu zakładu ubezpieczeń, nakładanie kar pieniężnych na zakład ubezpieczeń, ustanowienie zarządu komisarycznego. Z kolei znaczny zakres swobody przy stosowaniu przez KNF środków nadzoru w związku ze sprawowaniem nadzoru nad zarządem i radą nadzorczą krajowego zakładu ubezpieczeń przejawia się w dwóch aspektach. Po pierwsze, w części przepisów prawa występują zwroty niedookreślone, na przykład „rękojmia prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty”. Z kolei drugi aspekt swobody wiąże się z uznaniowym charakterem wielu działań KNF, przede wszystkim w odniesieniu do stosowania sankcji administracyjnych.