Polska w świecie międzynarodowych finansów (1918–1939)

Polska u progu niepodległości była krajem nieznanym w świecie międzynarodowych finansów, kontakty utrudniał słabo rozwinięty system bankowy: w najlepszym roku 1929 kapitały własne wszystkich polskich banków prywatnych wynosiły ponad 300 mln zł (34 mln USD) i były niższe od kapitałów własnych np. Deutsche Banku. Mimo wyraźnego wzrostu w drugiej połowie lat 20. skala zaangażowania kapitałowego i kredytowego podmiotów zagranicznych nie była zadowalająca. W drugiej połowie lat 20. wraz ze stabilizacją ekonomiczną i polityczną, zaangażowanie zagranicy silnie wzrosło. Sytuację tę zmienił austriacki i niemiecki kryzys bankowy w 1931 r., w latach następnych pogorszenie koniunktury na rynkach międzynarodowych i w Polsce. Mimo że Polska stosowała liberalizm dewizowy, prowadziła politykę stałego kursu, a polskie podmioty wywiązywały się ze swoich zobowiązań, następował intensywny odpływ kapitału. Czynniki determinujące zaangażowanie banków międzynarodowych w polskiej gospodarce zależały przede wszystkim od sytuacji na rynkach międzynarodowych.

This paper was an attempt to find explanatory variables for foreign banks activity in interwar Poland. Polish borrowers on the bond loan markets were the government, banks and industrial companies. Bond loans were issued through large foreign banks and foreign companies. Poland was a newly arisen state with a relatively low level of development, inter alia in the banking system. An increase in equity capitals of Polish banks was a neccessity, but despite their significant growth in the second half of the 1920's, the scale of capitals and credits engaged by foreign banks was not satisfactory. There were many circumstances and reasons for this situation. In normal conditions, the economic determinants such as: profitability, scale of direct investments by the non-financial entities, scale of the trade turnover, and expected profit govern the activity of foreign banks. In case of “emerging markets” also non-economic aspects: political risk and knowledge of the market, are important. The activity of foreign banks in Poland was significantly changing together with international prosperity, domestic economic situation in Poland and with economic and political risks concerned. In the second half of the 1920's, as soon as foreign circles had become convinced the situation in Poland is politically and economically strong, the interest of foreign banks grew stronger. The freedom of capital flow, stable currency rate, growing trade contacts, and growing direct investments by the non-financial sectors – all created a positive climate for investments. This optimistic atmosphere soon changed for the worse due to the Austrian and German banking crisis in 1931, followed by a worse international economic situation. The factors determining the engagement of international banks in Polish economy depended first of all on the situation on international markets.