The historical climate changes and their effect in emergence and collapsing the ancient civilizations in Mesopotamia.

Historyczne zmiany klimatu i ich wpływ powstawanie i upadek antycznych cywilizacji w MezopotamiiGłównym celem rozprawy jest dokonanie krytycznej analizy historycznych zmian klimatu oraz zmian antycznych cywilizacji na terenie Mezopotamii. Analiza ta pozwoliła na zrozumienie związków, jakie zachodziły pomiędzy zmianami warunków klimatycznych a rozwojem i upadkiem cywilizacji na badanym obszarze. Główne pytanie badawcze zostało sformułowane następująco: w jaki sposób zmiany klimatu wpływały na rozwój i zanik antycznych cywilizacji w Mezopotamii w okresie 3000-0 BC? W celu znalezienia odpowiedzi na tak postawione pytanie przeprowadzono szczegółową analizę różnych pośrednich danych klimatycznych (tzw. dane „proxy”). Zostały one zaczerpnięte z publikowanych źródeł paleoklimatycznych, archeologicznych i historycznych dotyczących różnych przejawów funkcjonowania społeczeństw Mezopotamii.Stwierdzono, że zmiany warunków klimatycznych odgrywały istotną rolę w życiu społecznym w Mezopotamii. Wyróżniono 3 okresy o pozytywnym oddziaływaniu klimatu na funkcjonowanie kolejnych cywilizacji. Optymalne warunki klimatyczne (odpowiednia temperatura i opady atmosferyczne) były wtedy pozytywnie skorelowane z wysokim poziomem rozwoju społecznego i ekonomicznego oraz silną integracją polityczną. Pierwszy z tych okresów obejmował wieki od 29 do 23 BC, a drugi - wieki od 9 do 6 BC. Podczas tych dwóch okresów rozwinęły się największe cywilizacje Mezopotamii: Sumeryjska, Akadyjska, Neo-Asyryjska i Neo-Babilońska. Trzeci okres optymalnych warunków klimatycznych miał miejsce w wiekach od 18 do 15 BC. Rozwinęły się wtedy pierwsza dynastia babilońska, która została w drugiej części okresu wyparta przez ludy Chesyckie (era chesycka). Okresy o optymalnych warunkach klimatycznych były rozdzielone dwoma długimi fazami o obniżonej temperaturze powietrza i zmniejszonych opadach atmosferycznych. Prowadziło to do negatywnych zmian w życiu społecznym i ekonomicznym oraz rozpadu struktur politycznych, a w konsekwencji do całkowitego upadku istniejących wtedy cywilizacji. Dlatego też do tych okresów używane jest określenie „Dark Ages”. Pierwszy z nich miał miejsce na przełomie 3 i 2 tysiąclecia BC, a drugi – na przełomie 2 i 1 tysiąclecia BC.Przeprowadzone badania i analizy pozwoliły także na stwierdzenie, że warunki klimatyczne odgrywały kluczową rolę w przemieszczaniu się centrów kolejnych cywilizacji z południa, ku centrum i północnych obszarów Mezopotamii.

The main objective of this dissertation is the analysis of the historical climate changes and structures of civilizations in ancient Mesopotamia, in an attempt to make substantial contributions to fundamental understanding the nature of relationships between the climate conditions and development of ancient societies in Mesopotamia. Thus, the main research question is: how did climate changes were affecting in rising and declining ancient civilizations in Mesopotamia during the period 3000–0 BC?Drawing on analysis of available data sources such as palaeoclimate proxy records, historical and archaeological archive, the researcher point out numerous of significant conclusions, which consistent with what we seek to verify according to hypotheses of this dissertation.There was a significant role of climate conditions in directing the ancient Mesopotamia societies during the study period. There were three periods of positive climate impact on the Mesopotamia’s civilizations represented by optimal climate conditions associated with high level of social and economic development and political integration. First period extended from 29th to 23th century BC. Second period was from the 9th to the end of 6th century BC. During those two periods greatest empires of Mesopotamia were established: Sumerian, Akkadian, Neo-Assyrian and Neo-Babylonian empires. A clear link observed between climate improvement and the emergence of the first Babylonian dynasty and Kassites era that was the third period of positive climate impact. On the other hand there were two periods of negative climate impact on social, economic and political structures in Mesopotamia. They were cool and dry climate with total collapse of ancient civilizations, which are called Dark Ages. The first period set up during the end of third millennium and the beginning of second millennium BC. The second one was in the end of second millennium and the beginning of first millennium BC.Climate conditions had the most important role for transfer of the civilization’s centers from the southern Mesopotamia towards the northern Mesopotamia.