Францішак Багушэвіч – ідэолаг беларускай нацыянальнай ідэі?

W artykule autor polemizuje z białoruskim historykiem z Białegostoku Olegiem Łatyszonkiem na temat tego, czy Franciszka Bohuszewicza można uznać za ideologa i współtwórcę białoruskiej idei narodowej. Opierając się na analizie wierszy Bohuszewicza (wydawanych pod pseudonimem Maciej Buraczok), wypowiedziach bliskich i znajomych poety, nekrologach oraz materiałach badaczy z XX w., autor stwierdza, że nie bacząc na prześladowania ze strony władzy i na cenzurę jego utworów, Bohuszewicz wypełnił swoją misję: pokazał ciężkie życie Białorusinów w czasach po reformie uwłaszczającej chłopów, wskazał winowajców tej sytuacji i nakreślił drogę wyjścia (poprzez działania prawne, edukację, a nawet śmierć za wolność – tak jak kościuszkowcy). Był więc ideologiem i współtwórcą białoruskiej idei narodowej drugiej połowy XIX w., z którego utworów podejścia do sprawy białoruskiej uczyli się jego młodsi koledzy.

The article is a polemic with Oleg Łatyszonek, a Belarusian historian from Białystok, over whether Franciszek Bohuszewicz can be considered an ideologist and a creator of the Belarusian national idea. Based on Bohuszewicz’s poems (published under pen name Maciej Buraczok), statements of the poet’s relatives and friends, obituaries, and material of 20th-century researchers, the author claims that, regardless of the persecution by the authorities and the censorship of his works, Bohuszewicz accomplished his mission: he showed the hard life of Belarusians in the times after the enfranchisement of peasants, he named those who were to blame for their situation and outlined ways to overcome it (through legal action, education and even death for freedom, like the Kościuszko Uprising fighters). Bohuszewicz was therefore an ideologist and a creator of the Belarusian national idea in the second half of the 19th century.