Suwerenność władzy a suwerenność ludu. Problematyka obywatelskości w umiarkowanych i rewolucyjnych doktrynach polityczno-prawnych

Artykuł przedstawia korelacje między suwerennością a obywatelstwem w klasycznych i antyklasycznych koncepcjach myśli polityczno-prawnej. Zestawiając ewolucję suwerenności władzy państwowej i suwerenności ludu, odpowiednio w koncepcjach Jeana Bodina i Thomasa Hobbesa z jednej, a Marsyliusza z Padwy i Jeana Jacquesa Rousseau z drugiej strony, stara się wykazać, że mimo rozwoju współczesnych praw człowieka i obywatela wbrew pozorom i deklaracjom suwerenność ludu w czasach nowożytnych prowadziła czasami do negacji takiej koncepcji w postaci wynaturzeń rewolucji społecznej, czy sztucznych prób rozszerzania suwerenności na nieuprawnione podmioty. Dotyczy to także negacji zasady proporcjonalności, przewidywanej w relacji miedzy grupami społecznymi w myśli Johna Stuarta Milla. Ostania właściwość dotyczy radykalnie egalitarnych koncepcji społecznych poczynając od francuskiego Oświecenia, ale także współcześnie. Co do zasady natomiast brak prawnych gwarancji państwa absolutnego doprowadził do odrzucenia tej koncepcji we współczesności, z wyjątkiem kilku przykładów państw poza cywilizacją transatlantycką.

The article presents the correlation between sovereignty and citizenship in classical and anti-classical concepts of political and legal thought. By juxtaposing the evolution of the sovereignty of state power and the sovereignty of the people, respectively in the concepts of Jean Bodin and Thomas Hobbes on the one hand, and Marsilius of Padua and Jean Jacques Rousseau on the other hand, the study tries to show that despite the development of modern human and civil rights, despite appearances and declarations, the sovereignty of the people in modern times sometimes led to the negation of such a concept in the form of perversions of the social revolution or artificial attempts to extend sovereignty to unauthorized entities. This also applies to the negation of the principle of proportionality, envisaged in the relationship between social groups in the thought of John Stuart Mill. The last feature concerns radically egalitarian social concepts, starting with the French Enlightenment, but also contemporarily. As a rule, however, the lack of legal guarantees of the absolute state has led to the rejection of this concept in modern times, with the exception of a few examples of states outside the transatlantic civilization.