Bohater literacki a bohater filmowy – na podstawie powieści 'Ślepnąc od świateł Jakuba Żulczyka i jej serialowej adaptacji

Jednym z wyzwań, przed którym stoi twórca filmowej adaptacji dzieła literackiego, jest przedstawienie na ekranie psychiki postaci. Literatura oraz film dysponują zupełnie odmiennymi środkami w kreowaniu portretu psychologicznego bohatera, w związku z czym odbiorca może inaczej interpretować obraz rzeczywistości, który otrzymuje. Niniejsza praca dotyczy porównania głównego bohatera w książce i serialu z uwzględnieniem następujących zagadnień i problemów teoretycznych: narracji, fokalizacji i zabiegów montażowych w medium filmowym. Analiza relacji literatury i filmu pozwala odnaleźć możliwości wyrazowe obu sztuk i prowadzi w stronę rozważań na gruncie kognitywistycznym. Serial Ślepnąc od świateł w reżyserii Krzysztofa Skoniecznego okazuje się dziełem, w którym twórcy skupiają się nie tylko na dynamice akcji i historii kryminalnej, lecz także na perspektywie głównej postaci, której sposób postrzegania otaczającego świata oddaje nihilistyczną postawę bohatera powieściowego. Oba utwory odpowiadają słowom zawartym w tytule – Ślepnąc od świateł – czyli stawać się innym człowiekiem w przestrzeni miasta, którego społeczność porzuciła najważniejsze wartości.

One of the challenges, an author of a film adaptation of literature is facing, is showing at the screen content of psyche a character has. Literature and film has at its disposal entirely different measures in order to create character’s psychological portrait, therefore a recipient may interpret differently image of the reality, which was portrayed. This work concerns the comparission of the main character in the book and the series, taking into account the following theoretical issues and problems: narration, focalization and editing procedures in the film medium. The analysis of the relationship between literature and film enables the search for the expressive possibilities of both arts and leads towards considerations based on cognitive theory. Blinded by the lights, directed by Krzysztof Skonieczny, comes as a creation in which authors focus not only on the dynamic of the crime action and story, but also on the main character’s perspective, whose perception of the surrounding world conveys nihilistic vision presented in the novel. Both pieces correspond to the words contained in the tittle – Blinded by the lights means becoming a different person in the space of the city whose community has abandoned most important moral values.