Wschodzący donatorzy w globalnym systemie pomocy rozwojowej

Praca koncentruje się na działalności wschodzących donatorów, czyli państw nienależących do Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD. Komitet skupia głównych fundatorów współpracy międzynarodowej w obszarze społeczno-gospodarczym. Większość literatury poświęconej wsparciu rozwojowemu rozpatruje pomoc tylko w odniesieniu do działań członków Komitetu (tradycyjnych donatorów), tymczasem aktywność dawców spoza tego grona jest coraz większa. Towarzyszą jej obawy związane z niedostatecznymi informacjami na temat podejmowanych działań, grą interesów o wpływy w krajach globalnego Południa i stereotypami wywodzącymi się z okresu zimnowojennej rywalizacji mocarstw. Pomimo powstawania coraz większej liczby publikacji traktujących ogólnie o pomocy rozwojowej, stopień zaawansowania badań systemu, jaki wytworzył się wokół jej świadczenia, jest stosunkowo niski. Całościowe przedstawienie globalnego środowiska pomocowego nie jest jeszcze możliwe, m.in. z powodu niewystarczającej refleksji na temat wpływu i pozycji wschodzących donatorów. Rozprawa Wschodzący donatorzy w globalnym systemie pomocy rozwojowej próbuje zainicjować wypełnianie tej luki oraz wnieść nowy element do istniejącego dorobku naukowego. W tekście wyodrębniono atrybuty poszczególnych typów dawców. Wyróżnione zostały także funkcje pomocy rozwojowej. Przedstawiono możliwe podziały grona wschodzących donatorów oraz wypracowano schemat analizy aktywności dawców pomocy. Ustalenia poczynione w pracy wskazują, że aktywność wschodzących donatorów oferuje innym podmiotom globalnego środowiska pomocowego wiele pozytywów, ale niesie również, mniej lub bardziej prawdopodobne, zagrożenia. Okazuje się jednak, że najbardziej radykalna krytyka działalności dawców nienależących do Komitetu jest często motywowana czynnikami politycznymi, konkurencją gospodarczą lub osobistymi antypatiami osób wygłaszających komentarze na ich temat. W różnych przypadkach okazuje się, że aktywność wschodzących donatorów ma charakter zbliżony do działań tradycyjnych dawców. Prezentowane w literaturze zastrzeżenia można wskazać w odniesieniu do obu typów państw. Rozprawa składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich poświęcony jest ukazaniu uwarunkowań w funkcjonowaniu globalnego systemu pomocy rozwojowej. W drugim rozdziale dokonana jest ogólna charakterystyka wschodzących donatorów wraz z próbą ich enumeracji. Następne dwa rozdziały to analiza poszczególnych typów badanych dawców. Ich jednolity układ służy m.in. wskazaniu potencjału dawców, uwarunkowań działania oraz celów politycznych. Następny fragment pracy podsumowuje wcześniejszą analizę i identyfikuje generalne cechy charakteryzujące wschodzących donatorów. Rozdział szósty koncentruje się na wpływie, jaki wywierają analizowane podmioty na obraz systemu pomocowego. Rozpatrywane są w nim zarówno relacje z grupą beneficjentów wsparcia, jak i znaczenie wschodzących donatorów dla globalnego systemu pomocy rozwojowej. Pozyskanie danych do analizy umożliwiły studia nad literaturą, egzegeza dokumentów oraz wykorzystanie ogólnodostępnych baz statystycznych organizacji międzynarodowych. Wykorzystanie metod: systemowej i porównawczej pozwoliło uporządkować rozproszone informacje i wyciągnąć wnioski. Sformułowanie przewidywań ułatwiła metoda prognostyczna. Analizy mają charakter jakościowo-ilościowy i oparte są o dane wtórne – zewnętrzne. Badanie prowadzone jest na różnych poziomach szczegółowości: mikro (krajowej), mezo (regionalnej) i makro (globalnej).

The text focuses on the activity of emerging donors of development assistance. A major feature of these countries is their non-membership of OECD Development Assistance Committee (DAC). DAC members still lead in development assistance however emerging donor activity in this field is rapidly increasing. Most scientific research in this area of development assistance is based only on data supplied by DAC countries. The difficulties presented by the absence of solid data from emerging donors is exacerbated by national rivalry for influence in the global South and common post-Cold War stereotypes. This is compounded by clear lack of knowledge of the system within which all donors and recipients operate. The lack of well developed analysis on the position and role of emerging donors should be considered as one of the major obstacles in a complete description and definition of the international system of development assistance. The thesis ‘Emerging donors in the global system of development assistance’ aims to open up the debate and help to fill of this theoretical gap. The text provides distinctions of the characteristic attributes of the different types of donor involved. It also identifies various functions of development assistance. The dissertation develops on analytical methodology by which categorization of participating groups can be achieved. While the analysis shows that emerging donors can provide significant opportunities within the development assistance environment, this is not without some risk. The text argues that the possible opportunities outweigh any risk involved. What also can be observed is that the most radical criticism towards emerging donors is driven by political motives, economic competitiveness and personal dislike. Various cases show that the activity of emerging donors is not so distinct from that of DAC members and any criticism should be shared by both groups of donors. The text consists of an introduction, six chapters, a summary and statistical annex . At the beginning various factors shaping international system of development assistance are described. The second chapter is a general characterization of emerging donors, including their enumeration. The following two chapters contain an extensive analysis of the activity of five categories of emerging donors. It is based on the same scheme of research: 1. the course of donor countries’ own development; 2. roots and an evolution of assistance activity; 3. institutional framework; 4. goals and reasons for engaging in donorship; 5. the volume, forms and main beneficiaries of offered assistance; 6. donor’s ideas and conceptions; 7. controversies related to aid activity; 8. distinguishing features. Chapter five recapitulates the analysis and helps to show additional features that distinguish emerging and traditional donors. The last part of the text focuses on relations between emerging donors and others actors in the system. The research is based on secondary data obtained from reviewed literature, interpretation of official documentation and numerous queries to various databases provided by international organizations (mainly OECD, UNDP, World Bank). The material has been presented and interpreted using a qualitative-quantitative approach as well as comparative, systematic and prognostic methods. The scale of research varies from micro (level of a single country) via meso (a regional level) to macro (global issues).