Intuicja moralna jako źródło przekonań moralnych

W pracy rozważam intuicję moralną jako źródło przekonań moralnych. Po przedstawieniu epistemologicznego problemu przekonań i ich źródeł oraz związanych z nimi zagadnień, referuję pogląd intuicjonistów na genezę sądów moralnych. Następnie analizuję wybrane współczesne wyjaśnienia pochodzenia intuicji. Badam genezę przekonań moralnych na gruncie nauk biologicznych, sprawdzając, czy można rozumieć intuicje moralną jako konsekwencję zachowań adaptacyjnych. Rozważam adaptacyjną genezę przekonań moralnych oraz przekonania moralne jako epifenomeny adaptacji. Następnie analizuję badania fMRI wykonywane podczas analizowania przez badanych dylematów moralnych bazujących na dylemacie wagonika. Sprawdzam, na ile to, co bierzemy za intuicję moralną, można sprowadzić do konkretnego działania naszego mózgu. Okazuje się, że namysł nad problemami moralnymi angażować może różnorakie części naszego mózgu, a tym samym nie da się określić, które z aktywności należałoby określić jako te przysługujące intuicji moralnej. W kolejnej części wykazuję niepewny status przekonań intuicyjnych, odwołując się do heurystyk i błędów poznawczych, jakim ulegamy. Podważam ich wiarygodność, sprowadzając je do funkcji naszego umysłu, którą Daniel Kahneman określa jako System 1. W końcu dostrzegając, za Gerdem Gigerenzerem pozytywny aspekt reguł myślenia, jakim podlegamy, proponuję rozumieć intuicje nie jako źródło przekonań moralnych, a odwrotnie: przekonania moralne postawić u źródeł intuicji, traktując ją jako funkcjonalność naszego mózgu, która w sposób nieświadomy dokonuje analizy naszych przekonań i za pomocą reguł podaje nam wynik nieświadomego wnioskowania.

In this work I consider moral intuition as a source of moral beliefs. After presenting the epistemological problem of beliefs and their sources as well as related issues, I present the intuitionists' view on the genesis of moral judgments. Then I analyze selected contemporary explanations of the origin of intuition. I examine the origins of moral beliefs in biological sciences, investigating whether moral intuition can be understood as a consequence of adaptive behavior. I consider the adaptive genesis of moral beliefs and moral beliefs as epiphenomena of adaptation. Next, I analyze fMRI studies performed while subjects were analyzing moral dilemmas based on the trolley dilemma. I explore to what extent what we consider moral intuition can be reduced to the specific functioning of our brain. It turns out that thinking about moral problems can engage various parts of our brain, and therefore it is impossible to determine which activities should be defined as those related to moral intuition. In the next section, I demonstrate the uncertain status of intuitive beliefs, referring to the heuristics and cognitive biases we are subject to. I question their credibility by reducing them to a function of our mind - the function which Daniel Kahneman refers to as System 1. Finally, following Gerd Gigerenzer and noticing a beneficial aspect of the rules of thinking to which we are subject, I propose to understand intuitions not as a source of moral beliefs, but vice versa: I postulate to view moral beliefs in as sources of intuition, treating it as a functionality of our brain that unconsciously analyzes our beliefs and, using rules, gives us the result of unconscious inference.