Licencja
Łączliwość terminologiczna w słowniku polskiego i rosyjskiego prawa farmaceutycznego
Abstrakt (PL)
Przedmiotem rozprawy doktorskiej pt. „Łączliwość terminologiczna w słowniku polskiego i rosyjskiego prawa farmaceutycznego” jest łączliwość terminologiczna jako sposób tworzenia złożonych jednostek terminologicznych i ich reprezentacja w słowniku terminologicznym. Rozprawa składa się z dwóch części. W części pierwszej w czterech kolejnych rozdziałach zostały poruszone zagadnienia teoretyczne dotyczące języka prawa, łączliwości terminologicznej, struktury leksykonu terminologicznego prawa farmaceutycznego oraz wybranych aspektów konstruowania terminograficznego. Część ta zawiera również rozważania, analizy oraz główne aspekty metodyki opracowania przedmiotowego słownika. Część druga pracy obejmuje opracowanie leksykograficzne terminologii prawa farmaceutycznego w postaci „Polsko-rosyjskiego słownika kombinatorycznego terminologii prawa farmaceutycznego”. Łączliwość terminologiczna została zdefiniowana jako jeden ze sposobów terminotwórstwa, polegający na zdolności jednostek językowych do tworzenia złożonych jednostek terminologicznych. Jednostki te stanowią istotne źródło wzbogacania leksyki specjalistycznej wielu dziedzin. Posiadają one zdolność precyzyjnego i jednoznacznego nazywania pojęcia, a dzięki swojej złożonej strukturze, odzwierciedlają cechy dyferencjalne pojęcia i w ten sposób stają się wskaźnikami systemowości danej terminologii. W rozprawie porusza się m.in. zagadnienia dotyczące przyczyn wzrostu liczby terminów wielowyrazowych we współczesnych językach specjalistycznych, stopnia terminologizacji i granic jednostki terminologicznej oraz sposobów kompresji terminów złożonych. Wszystkie jednostki terminologiczne zostały podzielone na: terminy-wyrazy, połączenia terminologiczne oraz terminy-deskrypcje. Wśród połączeń terminologicznych z kolei wyróżniono: 1) bazowe połączenia terminologiczne (niepodzielne) składające się z dwóch komponentów (np. znak towarowy, побочное действие), 2) pochodne połączenia terminologiczne (podzielne), składające się z reguły z trzech komponentów (np. chroniony znak towarowy, непредвиденное побочное действие), 3) kombinatoryczne połączenia terminologiczne, składające się co najmniej z czterech komponentów i jednocześnie będące zestawieniem bazowych i/lub pochodnych połączeń terminologicznych wśród których wyróżniono: a) łańcuchy terminologiczne, tworzone poprzez dodawanie komponentów atrybutywnych do bazowego (pochodnego) połączenia terminologicznego (np. традиционное растительное лекарственное средство, двойное слепое клиническое исследование), b) teleskopowe połączenia terminologiczne, tworzone poprzez zestawienie dwóch bazowych (pochodnych) połączeń terminologicznych (np. биологическая активность лекарственного средства, государственная регистрация лекарственного средства). Zarówno polski, jak i rosyjski język prawa farmaceutycznego cechuje podobna struktura pod względem ilości terminów-wyrazów, połączeń terminologicznych i terminów-deskrypcji. Połączenia terminologiczne w polskim i rosyjskim prawie farmaceutycznym stanowią główny przedmiot opracowanego przez autorkę rozprawy słownika kombinatorycznego. Jest to słownik w układzie paralelnym, który polega na tym, że artykuły hasłowe w języku docelowym są strukturalnymi odpowiednikami artykułów hasłowych w języku wyjściowym. Mikrostruktura odzwierciedla podział jednostek terminologicznych na terminy-wyrazy, połączenia terminologiczne bazowe, pochodne i kombinatoryczne (łańcuchy, terminy teleskopowe) oraz terminy-deskrypcje. Słownik obejmuje 150 artykułów hasłowych, w ramach których ujęto około 2500 jednostek — terminów-wyrazów, połączeń terminologicznych oraz terminów-deskrypcji. Słownik zawiera również niezbędne części pomocnicze: wprowadzenie i zasady korzystania ze słownika, indeksy, polsko-rosyjski glosariusz postaci farmaceutycznych oraz wykaz źródeł w języku polskim i rosyjskim. Słownik jest przeznaczony w pierwszej kolejności dla specjalistów z przedmiotowej dziedziny oraz tłumaczy, którym ma pomóc w tworzeniu tekstów fachowych (słownik aktywny).