Ocena efektywności nadzoru nad sektorem bankowym w wybranych krajach UE z wykorzystaniem metody DEA

Rozprawa jest częścią pracy zbiorowej pt.: Wpływ architektury systemu nadzorczego na efektywność nadzoru (na przykładzie wybranych krajów UE). Tematem rozprawy doktorskiej jest efektywność instytucji publicznych jakimi są instytucje nadzorujące banki w wybranych krajach Unii Europejskiej. Nadzór bankowy odgrywa fundamentalną rolę w dbałości o zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa systemu finansowego. Powinien zatem działać efektywnie, żeby tą rolę odpowiednio wypełnić. Niniejsza rozprawa zawiera przegląd szeregu badań i publikacji, w tym w szczególności adresujących zagadnienie badania i oceny efektywności instytucji publicznych. Główna hipoteza badawcza niniejszej rozprawy oparta jest na twierdzeniu, że możliwe jest zbadanie efektywności instytucji publicznych, jakimi są instytucje nadzorujące banki. Zadaniem instytucji nadzoru, podobnie jak innych instytucji publicznych, jest świadczenie usług, w tym przypadku na rynku finansowym, przy efektywnym wykorzystaniu zasobów. Dzięki rozwojowi i rozpowszechnieniu metod nieparametrycznych, możliwość badania efektywności tego typu instytucji znacząco wzrosła. Z dokonanego przeglądu literatury przedmiotu wynika, że z wykorzystaniem metody DEA przeprowadzono szereg badań instytucji publicznych, których przykładami są: giełdy papierów wartościowych, powiatowe urzędy pracy, biblioteki, szkoły wyższe, czy też szpitale. Konieczność wzmocnienia finansowego systemu globalnego znalazła odzwierciedlenie w pracach Komitetu Bazylejskiego, który sformułował minimalne standardy dobrych praktyk nadzorczych. Zgodność z zasadami sformułowanymi w ramach dobrych praktyk, jest przedmiotem badań prowadzonych Międzynarodowy Fundusz Walutowy w ramach procesu oceny stabilności sektora finansowego (FSAP). Jest to jedyna na obecną chwilę wystandaryzowana metoda oceny stosowana w perspektywie międzynarodowej, przy czym nie daje odpowiedzi na pytanie, czy dany nadzór jest efektywny. Przeprowadzona przez autorkę analiza procesu FSAP i jego wyników, była dodatkowym argumentem do przeprowadzenia badania technicznej efektywności nadzoru z wykorzystaniem metody DEA. Przeprowadzone badanie zostało poprzedzone analizą i uzasadnieniem doboru zmiennych, a także uzasadnieniem doboru i podziału próby nadzorów objętych badaniem na dwie grupy, z uwzględnieniem homogeniczności wskazanych grup. Zastosowanie w badaniu uznanych i szeroko opisanych w literaturze metod badawczych do badania efektywności instytucji publicznych, pozwoliło na potwierdzenie hipotezy głównej i dwóch hipotez pomocniczych. Analiza dostępnych publikacji pozwala sądzić, że przeprowadzone w niniejszej rozprawie badanie efektywności instytucji nadzoru jest koncepcją pionierską. Przegląd literatury dotyczącej badania efektywności instytucji publicznych był podstawą wyboru metody badawczej, dostosowanej do sformułowanych precyzyjnie pytań, na które poszukiwano odpowiedzi. Zmienne wykorzystane do badania posiadają uzasadnienie merytoryczne. Ze względu na ograniczony wpływ nadzoru na kształtowanie się warunków wykonywania działalności w postaci wielkości aktywów i liczby instytucji kredytowych w danym kraju, zmienne te zostały uznane za zmienne środowiskowe i odpowiednio uwzględnione w badaniu. Niekwestionowanym miernikiem stabilności i odporności sektora bankowego na szoki, są wyniki stress testów, zwłaszcza w scenariuszu adverse. Koncepcja wykorzystania wyników ogólnounijnych stress testów koordynowanych przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego w badaniu efektywności organów nadzoru, uzgodniona i wykorzystana przez autorki w obu częściach pracy zbiorowej jest nowatorska. Zmienne w postaci kosztów osobowych nadzoru są trudne do zredukowania, zgodnie ze wskazaniem wyników badania efektywności metodą DEA, zwłaszcza wobec obiektywnego wymogu wysokich kompetencji, kwalifikacji i doświadczenia inspektorów nadzoru a także różnych warunków rynkowych wykonywania nadzoru opisanych zmiennymi środowiskowymi. Dlatego też należałoby rozważyć bardziej efektywną alokację istniejących zasobów jako sposobu podnoszenia efektywności nadzoru. Omawiając wyniki badania autorka zwróciła uwagę na wrażliwość metody DEA na poziom homogeniczności próby, szczególnie w zakresie wyznaczania ścieżki dojścia do efektywności, co w efekcie napotyka ograniczenia praktyczne. Jednostki o istotnie odrębnych cechach mogą zniekształcać wyniki badania i nie sprawdzają się jako peer (czyli punkt doskonalenia). W takiej sytuacji pomocniczo przeprowadzone zostało badanie bez takiej obserwacji odstającej, dzięki czemu uzyskano wyniki, które merytorycznie mogą być wykorzystane. Pierwsza hipoteza pomocnicza mówiąca o tym, że możliwe jest zbadanie technicznej efektywności instytucji nadzoru z wykorzystaniem metody DEA, została zweryfikowana pozytywnie. Uzyskane wyniki analizy z wykorzystaniem Indeksu Malmquista pozwoliły na potwierdzenie drugiej hipotezy pomocniczej, która dotyczyła zmian efektywności w czasie. Przy omawianiu wyników badań zwrócono uwagę na kwestię ich interpretacji oraz konieczności szerszego spojrzenia na lokalne uwarunkowania w przypadku podejmowania decyzji. Rozprawa składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówiono historyczne i ekonomiczne podstawy pojęcia efektywności, dokonano również przeglądu literatury przedmiotu. Rozdział drugi adresuje kwestie metod pomiaru efektywności oraz przykłady ich zastosowań. W rozdziale trzecim omówiono zagadnienie efektywności instytucji publicznych oraz zasady ich działania. Rozdział czwarty koncentruje się na funkcjonującym sposobie oceny nadzoru bankowego, który jest dokonywany przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Ostatni rozdział prezentuje rezultaty przeprowadzonego badania.

The dissertation is part of a collective work entitled: The influence of supervisory architecture on the effectiveness of supervision (in selected EU countries). The subject of the doctoral thesis is the effectiveness of public institutions such as institutions supervising banks in selected EU countries. Banking supervision plays the fundamental role to ensure the stability and security of the financial system. Therefore, it should act effectively in order to properly fulfill this role. This dissertation provides an overview of a number of studies and publications, including in particular those addressing the issue of research and evaluation of the effectiveness of public institutions. The main research hypothesis of this dissertation is based on the claim that it is possible to assess the effectiveness of public institutions, such as institutions supervising banks. The task of banking supervision, like other public institutions, is to provide services, in this case on the financial market, with the efficient use of resources. Thanks to the development and dissemination of non-parametric methods, the possibility of assessing the effectiveness of this type of institution has increased significantly. The DEA method was used to conduct a series of studies of public institutions, examples of which are: stock exchanges, country labour offices, libraries, universities or hospitals. The need to strengthen the global financial system was reflected in the work of the Basel Committee, which formulated minimum standards of good supervisory practice. Compliance with the principles of good practice is the subject of research conducted by the International Monetary Fund as part of the Financial Sector Stability Assessment Process (FSAP). It is the only currently standardized assessment method used in an international perspective, but it does not answer the question of whether a given supervision is effective. The conducted study was preceded by an analysis and justification of the selection of variables, as well as the justification for the selection and division of the sample of supervisors covered by the analysis into two groups, taking into account the homogeneity of the indicated groups. The use of recognized research methods, widely described in the literature, to study the effectiveness of public institutions, allowed to confirm the main hypothesis and two auxiliary hypotheses. The analysis of the available publications leads to the conclusion that the research on the effectiveness of supervisory institutions, carried out in this dissertation, is a pioneering concept. The review of the literature on the study of the effectiveness of public institutions was the basis for the selection of a research method adapted to the precisely formulated questions to which answers were sought. The variables used in the study have substantive justification. Due to the limited influence of supervision on the business conditions in terms of the size of assets and the number of credit institutions in a given country, these variables were considered as environmental variables and adequately accounted for in the study. The results of stress tests, especially in the adverse scenario, are an undisputed measure of the banking sector's stability and resilience to shocks. The concept of using the results of EU-wide stress tests coordinated by the European Banking Authority in the examination of the effectiveness of supervisory authorities is innovative. This concept was agreed upon and used by the authors in both parts of the collective work. Variables in the form of supervision personnel costs are difficult to reduce, as indicated by the results of the DEA effectiveness study, especially in view of the objective requirement of high competence, qualifications and experience of supervision inspectors, as well as various market conditions of supervision described by environmental variables. Therefore, a more efficient allocation of existing resources should be considered as a way of increasing the effectiveness of supervision. While discussing the results of the study, the author noted the sensitivity of the DEA method to the level of sample homogeneity, especially in terms of determining the path to efficiency, which, as a result, encounters practical limitations. Entities with significantly distinct characteristics may distort the results and are not a good example as a peer (or point of improvement). In such a situation, an auxiliary analysis was carried out without such an outlier, thanks to which the results that can be substantively used were obtained. The first auxiliary hypothesis that it is possible to test the technical efficiency of supervision institutions using the DEA method has been positively verified. The obtained results of the analysis with the use of the Malmquist Index allowed to confirm the second auxiliary hypothesis, which concerned changes in efficiency over time. When discussing the research results, attention was paid to the issue of their interpretation and the need for a broader look at local conditions while making decisions. The dissertation consists of five chapters. The first chapter discusses the history and economic foundations of the concept of efficiency, the literature on the subject was also reviewed. The second chapter addresses the issues of methods of measuring effectiveness and examples of their use. The third chapter discusses the issue of the effectiveness of public institutions and the principles of their activity. Chapter four focuses on the existing way of assessing banking supervision that is carried out by the International Monetary Fund. The last chapter presents the results of the research carried out.