Analiza fonetyczna samogłosek ustnych u osoby z dwujęzycznością polsko-angielską

Niniejsza praca licencjacka przedstawia analizę fonetyczną polskich samogłosek ustnych u osoby dwujęzycznej posługującej się językiem polskim i angielskim na tle polszczyzny ogólnej oraz angielskiego kanadyjskiego. Praca rozpoczyna się od zagadnień teoretycznych, które obejmują takie pojęcia jak dwujęzyczność, akustyczna struktura samogłosek oraz systemy wokaliczne języka polskiego i angielskiego kanadyjskiego. Kolejne podrozdziały przedstawiają wyniki analizy akustycznej (wartości F1, F2) poszczególnych samogłosek przeprowadzonej w programie PRAAT oraz analizy statystycznej (statystyki podstawowe, ANOVA Kruskala-Wallisa, test Pillaia) przeprowadzonej w programie STATISTICA. Wyniki wskazują, że wymowa polskich samogłosek u badanej osoby wykazuje znaczne różnice w porównaniu z normą polszczyzny ogólnej. Różnice te przypisuje się wpływowi dwujęzyczności, gdzie elementy fonetyczne jednego języka wpływają na wymowę w języku drugim. Badanie wykazało m.in., że niektóre polskie samogłoski były wymawiane z częstotliwościami formantów bliższymi ich angielskim odpowiednikom, co wskazuje na efekt transferu. Przeprowadzone analizy ukazują wariantywność fonetyczną u osoby dwujęzycznej oraz wpływ fonetyki pierwszego języka na język drugi. Wyniki przyczyniają się do lepszego zrozumienia zjawiska dwujęzyczności.

This bachelor's thesis presents a phonetic analysis of Polish oral vowels in a bilingual person who speaks both Polish and English, in comparison to general Polish and Canadian English. The thesis begins with theoretical issues, covering concepts such as bilingualism, the acoustic structure of vowels, and the vocalic systems of the Polish language and Canadian English. Subsequent sections present the results of acoustic analysis (F1, F2 values) of individual vowels conducted in the PRAAT software, as well as statistical analysis (basic statistics, Kruskal-Wallis ANOVA, Pillai's test) carried out in the STATISTICA software. The results indicate that the pronunciation of Polish vowels in the subject shows significant differences compared to the norms of general Polish. These differences are attributed to the influence of bilingualism, where phonetic elements of one language affect the pronunciation in the other language. The study revealed, among other things, that some Polish vowels were pronounced with formant frequencies closer to their English counterparts, indicating a transfer effect. The conducted analyses demonstrate phonetic variability in the bilingual person and the influence of the phonetics of the first language on the second language. The results contribute to a better understanding of the phenomenon of bilingualism.