Komentowana edycja utworu Laurentii Corvini Novoforensis "Dialogus, carmine et soluta oratione conflatus de mentis saluberrima persuasione ad honesta ingenuarum artium studia et ad propagandos animi fructus immortales"

Praca składa się ze wstępu, zasad wydania, wykazu skrótów, edycji utworu, komentarza do tekstu, aparatu krytycznego, apendyksu i bibliografii. Wstęp otwiera krótka prezentacja osoby Wawrzyńca Korwina ze Środy Śląskiej (Laurentius Corvinus Novoforensis), autora wydawanego Dialogu (1516 r.). Jego spuścizna literacka, wyłącznie w języku łacińskim, obejmuje poezję okolicznościową, podręczniki pisane na użytek studentów i uczniów, poezję religijną, korespondencję, a także poetyckie przedmowy do książek innych humanistów. Przegląd pełni funkcję wprowadzenia do lektury similiów. Modyfikacja i wielokrotne używanie tych samych motywów, figur stylistycznych, wyrażeń są charakterystyczne dla warsztatu Korwina. Dialog wykazuje zbieżności z wcześniejszymi i późniejszymi utworami tego autora,. Dialog jest utworem łączącym cechy różnych gatunków. Autor pisał go z myślą o wystawieniu na scenie, stąd w Dialogu m.in. prolog imitujący wzory antycznej komedii i obecność warstwy muzycznej. Bardzo wyraźne są związki z hermetycznym dialogiem filozoficznym i z prosimetrum. Akcja zdominowana jest przez dialog, a zasadą kompozycyjną jest właściwa dla prosimetrum naprzemienność ustępów prozatorskich i utworów poetyckich pozostających w ścisłym związku treściowym. Przedmiotem rozważań jest zależność wydawanego dzieła od prozymetrycznego dialogu filozoficznego Boecjusza De consolatione philosophiae i od różnych imitacji tego późnoantycznego arcydzieła. Ostatnia część wstępu poświęcona jest recepcji dialogów Platona w Dialogu. Corpus Platonicum jest głównym źródłem odniesień Korwina. Łacińskie tłumaczenie Dialogów Platona autorstwa Marsilia Ficina jest przywoływane w wydawanym utworze w postaci licznych cytatów, kryptocytatów i parafraz. Źródła cytatów zostały zidentyfikowane i wskazane w komentarzu. Komentarz pozwala też zmierzyć się z pytaniem o listę lektur śląskiego humanisty. Obok Cycerona, Wergiliusza i Owidiusza pojawiają się autorzy postklasyczni (np. Bonawentura, Bernard z Clairvaux, czy wspomniany już Boecjusz) i współcześni Korwinowi (np. Konrad Celtis, czy Baptista Mantuanus). Wstęp kończy nota wydawnicza, w której omówione są zasady wydania tekstu i wykaz skrótów używanych w komentarzu. Komentarz zawierający similia oraz objaśnienia do wybranych ustępów tekstu towarzyszy edycji, na końcu której znajduje się aparat krytyczny. Apendyks zawiera wydanie wiersza będącego pierwowzorem dla metrum 13 Dialogu. Bibliografia cytowanych prac zamyka dysertację.

This dissertation consists of a critical edition of Dialogue by Laurentius Corvinus Novoforensis, also known as Wawrzyniec Korwin. Complimenting the edited text are an introduction, editorial notes, a list of abbreviations, a commentary, a critical apparatus, an appendix and a bibliography. In the beginning of the introduction the author of the Dialogue (1516) is presented and partically contextualized for the pleasure of the reader. In particular his literary output, entirely in Latin, is discussed. Although today he is known for his occasional poetry, his contemporaries recognized him for his well-regarded Latin coursebooks for students. His use of his own letters, religious poetry and the poetical prefaces he wrote for the books of other humanists, is illustrated. Corvinus’ stylistic predilections, selected motifs, figures of speech and expressions are described. The problem of categorizing and classifying Dialogue, is discussed. The prologue and the music attached to the poetical parts of the work suggest that it is a form of a school drama. However Dialogue shares many traits with literary prosimetrum and Hermetic dialogues. The plot is rudimentary and the entire weight of Dialogue is a conversation led by the main protagonist. Corvinus decided to model his work on Boethius’ De consolatione philosophiae and its medieval imitations. The introduction also discusses the reception of Plato’s dialogues in Corvinus’ work. Corpus Platonicum, known to Corvinus in the Latin translation of Marsilio Ficino, is the main source of direct quotations in Dialogue. Corvinus shows himself to be well versed not only in Ficino’s translations but additionally in the original works of the Florentine neoplatonist. The commentary which follows the edition allows the reader to map Corvinus’ erudition. Although Cicero, Vergil and Ovid were read and avidly imitated, Corvinus did not spurn the vocabulary found in the works of Saint Augustine, Saint Bernard of Claivaux, Saint Bonaventura or Boethius. Corvinus’ familiarity with his contemporaries’ works is occasionally exposed, the poetry of Konrad Celtis and Baptista Mantuanus being refered to more than once. The introduction ends with an editorial note describing the rules set for this edition. It is followed by list of abbreviations necessary due to the lenght of Corvinus’ titles. The commentary consists of similia and short explanations of selected parts. The edition is followed by a critical apparatus, and the appendix presents the reader with a single poem written by Corvinus more than a decade before Dialogue and later modified and included as poem 13 of Dialogue. The dissertation ends with a bibliography of quoted works.