Falsyfikacjonizm Karla Poppera w świetle filozofii nauki Thomasa Kuhna

Tematem pracy jest zestawienie koncepcji falsyfikacjonizmu Karla Poppera i teorii Thomasa Kuhna zaprezentowanej w „Strukturze rewolucji naukowych”. W pierwszej części pracy zostały omówione założenia i główne elementy teorii Poppera, zgodnie z którą filozofia nauki powinna zajmować się analizą metod, które powinny być stosowane przy wyborze teorii naukowych. W tym celu wprowadza Popper pojęcie falsyfikacji. Jest to metoda służąca sprawdzaniu teorii poprzez próbę wykazania jej niezgodności z doświadczeniem. W drugiej części przedstawiona została koncepcja Kuhna, zgodnie z którą nauka jako forma działalności człowieka ma charakter społeczny. Koncentruje się wokół powszechnie akceptowanego w społeczności naukowej paradygmatu, czyli obowiązującego zbioru założeń i modelu postępowania naukowego. Wspólnota naukowa wytwarza tradycję badawczą, w obrębie której poruszają się kolejni uczeni. W ostatnim rozdziale porównane zostały koncepcje obu filozofów i wykazane między nimi podobieństwa, takie jak odrzucenie indukcji i zwrócenie uwagi na wpływ kontekstu historycznego na teorie naukowe. Przedstawiona została również Kuhnowska krytyka Poppera dotycząca kwestii zasadniczej niezgodności rzeczywistego postępowania uczonych z normami bronionymi przez autora „Logiki odkrycia naukowego”. Dokonane zestawienie ukazuje również braki koncepcji Poppera i problemy, które na jej gruncie okazują się niemożliwe do rozwiązania.

The thesis compares Karl Popper's falsificationism with Thomas Kuhn's theory presented in “The Structure of Scientific Revolutions”. The first part of the thesis discusses the assumptions and main tenets of Popper's theory, according to which the philosophy of science should analyze the methods that should be used in selecting scientific theories. For this purpose, Popper introduces the concept of falsification – a method used to test a theory by attempting to demonstrate its inconsistency with experience. The second part presents Kuhn's theory, which views science as a social activity. It focuses on paradigms accepted by the scientific community, and defined as valid sets of assumptions and models of scientific inquiry. The scientific community creates a research tradition within which scientists operate. The final chapter compares accounts developed by both philosophers, highlighting similarities in their approaches, such as the rejection of inductive reasoning and the emphasis on historical influences on scientific theories. Kuhn's criticism of Popper’s theory is presented, particularly regarding the inconsistency between the actual behavior of scientists and the norms advocated by the author of “The Logic of Scientific Discovery”. The comparison also reveals the shortcomings of Popper's concept and the problems that prove unsolvable within the framework of his account.