Nieformalne nauczanie i uczenie się w procesie diagnozy kwalifikacyjnej

Na całym świecie dokonuje się znaczący postęp w rozwiązywaniu problemów społeczno-ekonomicznych, jednakże jak dotąd nie poradzono sobie w sposób zadowalający z wypadkami drogowymi. Problematyka bezpieczeństwa ruchu drogowego stała się potrzebą i koniecznością, ponieważ wśród przyczyn wypadków drogowych spowodowanych przez człowieka, prawie 80% wynika z błędów popełnionych przez kierowców. Zatem szczególną uwagę należy skierować na proces zdobywania uprawnień do kierowania pojazdami a w dalszej kolejności nieformalnego (własnego) uczenia się kierowców bezpiecznych zachowań na drodze. Niniejsza dysertacja koncentruje się na kwestii nieformalnego nauczania i uczenia się w procesie diagnozy kwalifikacyjnej osób dorosłych w psychologii transportu. Psychologia transportu i wchodząca w jej skład diagnoza kwalifikacyjna kierowców są związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Diagnoza kwalifikacyjna jest procesem intensywnego oddziaływania i może być obszarem nieformalnego uczenia się osób badanych. Analiza całościowa uczenia się nieformalnego w diagnozie kierowców stanowi wieloaspektowe, całościowe podejście do niezbadanych dotąd obszarów edukacyjnych. Koncepcje i definicje uczenia i nauczania nieformalnego stanowiły podstawę moich rozważań i zostały omówione w osobnych rozdziałach. Przedstawiam także problem pracy na tle obowiązującego diagnostów i diagnozę systemu prawnego. Wprowadzenie do tematyki pracy uzupełniła ewolucja historyczna badań kierujących pojazdami w Polsce i na świecie. Istotę nieformalnego uczenia się podczas diagnozy stanowi proces przekształcania wiedzy o sobie i swoich silnych oraz słabych stronach, w celu lepszego rozwiazywania problemów i efektywniejszego działania w ruchu drogowym. Proces ten wyzwala krytyczną samorefleksję, tym bardziej widoczną w diagnozie, bo opartą o przesłanki wynikające z wyników konkretnych pomiarów predyspozycji i uzyskaną informację zwrotną. Transformacja w wyniku diagnozy polega na nadawaniu własnego znaczenia nabytemu w diagnozie doświadczeniu opartemu o ocenę predyspozycji przekazaną przez diagnostę. Dla potrzeb rozprawy przeprowadziłam badania na grupie polskich kierowców. Wyniki tych badań dostarczyły argumentów o specyfice uczenia się nieformalnego podczas diagnozy kwalifikacyjnej osób kierujących pojazdami (szczególnie w zakresie weryfikacji umiejętności, zwiększania poziomu wiedzy i możliwej zmiany postaw). Praca wykazuje także w zastosowaniach praktycznych m.in. bezwzględną konieczność uzupełnienia w programach kształcenia diagnostów wiedzy i kompetencji pedagogicznych.