Przestępstwo skutkowe z zaniechania, a działanie robota

Celem niniejszej pracy jest analiza problematyki odpowiedzialności za przestępstwa skutkowe z zaniechania w kontekście działania robotów. Praca ta rozważa zakres obowiązków gwaranta w sytuacjach, w których do wystąpienia skutku sankcjonowanego przez ustawę karną przyczyniają się autonomiczne, niezależne od człowieka funkcje urządzenia, oraz poszukuje kryteriów, wedle których powinny być oceniane takie sytuacje, realizując jednocześnie ochronny i gwarancyjny charakter prawa karnego. Kluczowy punktem odniesienia jest to, że jedynie człowiek może być podmiotem odpowiedzialności karnej. W pracy omówiono podstawowe pojęcia związane z przestępstwem materialnych z zaniechania, m.in. charakter ontologiczny zaniechania, skutek oraz ich powiązanie kauzalne. Ponadto skoncentrowano się na teorii obiektywnego przypisania skutku w odniesieniu do zaniechania oraz przedstawiono i zinterpretowano warunki normatywne uznania danej osoby za gwaranta z art. 2 kodeksu karnego. W dalszej części pracy uwaga zostaje zwrócona ku klasyfikacji aspektów działania urządzeń autonomicznych, niejednolitości prawa w tym zakresie, identyfikacji poziomu kontroli człowieka nad robotem oraz problemach, które mogą utrudniać proces prawidłowego przypisania odpowiedzialności karnej za skutek. Następnie autor omawia relację kauzalną między zaniechaniem człowieka a działaniem robota, wskazując na konieczność oceny tej relacji również na podstawie kryteriów normatywnych. Skupia się ponadto na pozycji gwaranta względem urządzenia autonomicznego jako źródła niebezpieczeństwa dla dobra prawnego oraz przedstawia uwagi związane z czasem popełnienia czynu zabronionego przez osobę zaniechującą. W ostatniej części pracy zaprezentowano przykładowe przypadki, w których problematyka niniejszej pracy może znaleźć swoje odzwierciedlenie, w medycynie oraz ruchu drogowym. Autor analizuje, jak w tych przypadkach można przypisać odpowiedzialność karną człowiekowi za zaniechanie, gdy działanie robota prowadzi do negatywnego skutku.

The aim of this thesis is to analyse the issue of liability for material crimes of omission in the context of robots' actions. This paper considers the scope of the guarantor's obligations in situations in which autonomous, independent functions of the device contribute to the occurrence of the consequence sanctioned by the criminal law, and looks for criteria according to which such situations should be assessed, while realising the protective and guaranteeing nature of criminal law. The key point of reference is that only a human can be the subject of criminal liability. The paper discusses the basic concepts related to the material crime of omission, including the ontological nature of omission, consequence and their causal connection. In addition, the focus is on the theory of objective attribution of consequence in relation to omission and the normative conditions for recognizing a given person as a guarantor under Art. 2 of the Criminal Code are presented and interpreted. In the further part of the paper, attention is paid to the classification of aspects of the operation of autonomous devices, the lack of uniformity of law in this area, the identification of the level of human control over the robot and problems that may hinder the process of correct attribution of criminal liability for the consequence. Then the author discusses the causal relationship between human omission and robot action, indicating the need to assess this relationship also on the basis of the normative criteria. He also focuses on the position of the guarantor in relation to the autonomous device as a source of danger to the legal good and presents remarks related to the timeframe of committing the prohibited act by the negligent person. The last part of the work presents exemplary cases in which the issues of this work may be reflected in medicine and road traffic. The author analyses how in these cases it is possible to attribute criminal liability to a human for omission when the robot's action leads to a negative consequence.