Fiesta w społecznościach lokalnych Dolin Centralnych Oaxaki (płd. Meksyk). Organizacja katolickich świąt parafialnych jako droga do prestiżu i władzy

Praca dotyczy sposobów pozyskiwania prestiżu i władzy za pośrednictwem organizacji fiest patronalnych, z uwzględnieniem zmian społecznych i problematyki płci kulturowej (gender). W celu prześledzenia owych zjawisk analizuję zaplecze organizacyjne fiest wyprawianych na cześć głównych Świętych Patronów społeczności zamieszkujących Doliny Centralne Oaxaca w południowym Meksyku – San Bartolo Coyotepec, Santa María Atzompa i Villa de Zaachila. Rozważania oparte są na materiale etnograficznym zgromadzonym podczas badań terenowych przeprowadzonych w latach 2012-2013. Ważnym wątkiem rozprawy jest wiara w moc Patronów, która sprawia, że mayordomos podejmują się organizacji fiest, dzięki czemu staje się źródłem ich prestiżu i wpływa na dostęp do władzy w ramach lokalnej hierarchii stanowisk świeckich i religijnych. Choć udział kobiet w organizacji fiest jest kluczowy, to ich wkład jest mniej doceniany niż mężczyzn, a dzięki ich pracy to oni uzyskują dostęp do obu rodzajów stanowisk (zwłaszcza w San Bartolo Coyotepec). Możliwości uzyskiwania prestiżu i zdobywania władzy przez kobiety tą drogą są ograniczone. Sytuacja ta ulega zmianom, związanym z oddzielaniem się życia politycznego i religijnego we wspólnotach lokalnych, oraz z migracjami. Trzeci istotny wątek w moich rozważaniach, który łączy dwa pozostałe (rolę Świętych Patronów i znaczenie płci kulturowej), stanowią praktyki związane z piciem alkoholu na fiestach. Są one częścią rytualnej wymiany darów, manifestują prestiż i władzę, podkreślają kulturowe role kobiet i mężczyzn. Ich analiza pomaga zinterpretować interesującą mnie problematykę organizacji fiest. Pierwsza część pracy (rozdziały od pierwszego do czwartego) wprowadza w problematykę badań; zawiera charakterystykę społeczności lokalnych, w których prowadziłam badania etnograficzne i terenów, które zamieszkują. Przedstawiłam sposoby gromadzenia materiału badawczego i literaturę przedmiotu pod kątem kluczowych dla tematu pracy terminów. Drugą część pracy (rozdział szósty) stanowi opis przebiegu fiest i charakterystykę zaangażowanych w ich organizację osób. Trzecią część (rozdział siódmy i ósmy) poświęciłam analizie organizacji fiest, w której poruszam zarysowane powyżej trzy kluczowe wątki pracy, i podsumowaniu wniosków z badań.

This work deals with the problem of gaining prestige and power through fiesta organizing, taking into account social changes and gender issues. To investigate this phenomena, I analyze the organizational backstage of Patron Saint feasts in three communities of The Central Valleys of Oaxaca, South Mexico – San Bartolo Coyotepec, Santa María Atzompa and Villa de Zaachila. My inquiry is based on ethnographic field research conducted in 2012-2013. One of the central themes of the thesis is the faith of fiesta organizers in the power of Patron Saints. That faith makes mayordomos decide to organize fiestas, is a source of their prestige, and influences their access to posts in the local civil-religious hierarchy. Although women’s participation in fiesta organizing is crucial, it is less recognized by their communities. Thanks to the female work, men gain access to civil and religious positions (especially in San Bartolo Coyotepec). The possibility for women to gain prestige and power in this way is very limited. The situation is changing, due to migrations and the separation of political and religious life in local communities. The third important theme that guides my work connects the two other thematics previously mentioned (the role of the Patron Saints and the importance of gender): practices related to drinking alcohol during fiesta. They are a part of ritual gift exchange, they manifest prestige and power, and they emphasize gender roles. An analysis of these practices allows us to understand the issues of fiesta organizing that I am interested in. The first part of this thesis (chapters one to four) introduces the research themes, and describes the local communities in which I have conducted ethnographic research, and the site they inhabit. Based on the relevant literature, I then present methods of collecting research data and the key concepts of this thesis. The second part of this work (chapter six) contains a description of a fiesta scenario and characteristics of people involved in organizing those events. The third part (chapter seven to eight) is dedicated to the analysis of fiesta organizing, including the three key thematics described above, and includes the summary and conclusions drawn from this research.