Aukcja jako sposób zawarcia umowy w prawie rzymskim.

Zadaniem pracy jest pogłębienie dotychczasowych badań nad aukcją w prawie rzymskim poprzez zbadanie prawnych aspektów dotyczących zawarcia umowy w konsekwencji przeprowadzonej aukcji.Wybór tematu związany był ze stosunkowo niewielkim zainteresowaniem, jakie towarzyszy obecnie zagadnieniom dotyczącym związania ofertą złożoną podczas aukcji rzymskiej, okresu tego związania, a także kompetencji aukcjonera w zakresie odwołania aukcji, przesunięcia terminu jej przeprowadzenia, czy też udzielenia przybicia innemu oferentowi niż ten, który złożył ofertę najkorzystniejszą. Pomimo, iż wielu autorów w swoich pracach zajmowało się znaczeniem aukcji w rzymskiej praktyce obrotu, czy udziałem bankierów w kredytowaniu aukcji, to jednak kwestie dotyczące sytuacji prawnej aukcjonera i oferenta podczas aukcji nie doczekały się kompleksowego opracowania. Rozważania dotyczące tych kwestii prowadzone były jedynie na marginesie analizy innych zagadnień. Niniejsza praca stanowi próbę całościowego opracowania tej materii.Nie licząc wstępu, zakończenia, wykazu źródeł i literatury oraz czterech załączników, praca podzielona jest na trzy rozdziały.Pierwszy rozdział poświęcony został zagadnieniom związanym z genezą rzymskiej aukcji i jej historią. Analizie poddano występowanie aukcji w źródłach. W dalszej kolejności przedstawione zostały poszczególne typy aukcji publicznych. W tym rozdziale omówiona została także addictio in diem – instytucja o podobnym do aukcji celu gospodarczym, a także na koniec opisane zostały krótko pojustyniańskie dzieje aukcji.Drugi rozdział poświęcony został przebiegowi procesu aukcyjnego, począwszy od ogłoszenia aukcji, poprzez jej otwarcie i licytowanie (składanie ofert), aż do udzielenia przybicia (addictio). Oprócz omówienia tych etapów rozdział obejmuje również zagadnienia związane z miejscem przeprowadzenia aukcji, dokumentowaniem aukcji, wnoszeniem zabezpieczenia należytego wykonania umowy, funkcjami wykonywanymi przez różne osoby w ramach procesu aukcyjnego, a także regulacjami w zakresie opodatkowania sprzedaży aukcyjnej.W trzecim rozdziale znalazła się analiza kluczowych problemów badawczych postawionych w pracy, które dotyczą prawnych aspektów złożenia oferty i zawarcia umowy w ramach aukcji. W tym zakresie praca stanowi próbę odpowiedzi na pytania, czy aukcjoner mógł przesunąć termin aukcji lub ją odwołać, czy mógł zawrzeć umowę z innym oferentem niż ten, który złożył najkorzystniejszą cenowo ofertę, czy oferent był związany ofertą, i wreszcie, czy oferta złożona na aukcji mogła zostać odwołana.

The purpose of this study is to deepen the current research on the auction in Roman law by examining the legal aspects of the conclusion of the contract as a consequence of the auction.The choice of the subject was related to the relatively small interest that is currently associated with issues related to the bid submitted during the Roman auction, the period when the bid is binding, as well as the auctioneer's competence regarding the cancellation of the auction, postponement of the auction, or giving a contract to a bidder whose offer was not the highest one. Although many authors dealt with the significance of the auction in Roman trading practice, or the participation of bankers in auctions, the issues regarding the auctioneer's and the bidder's legal situation during the auction did not get a comprehensive study. Considerations on these issues were only conducted on the margins of the analysis of other issues. This study is an attempt to comprehensively develop this matter.Not counting the introduction, conclusion, list of sources and references and four attachments, the thesis is divided into three chapters.The first chapter is devoted to issues related to the genesis of the Roman auction and its history. There is also an analysis of the occurrence of the auctions in the sources. Subsequently, individual types of public auctions are presented. This chapter also discusses the addictio in diem – an institution with a similar economic purpose to the auction. At the end of the chapter a short history of the auction after Justinian is presented.The second chapter was devoted to the course of the auction process, starting from its announcement, through the opening of the auction, bidding (submitting bids), closing the auction, to awarding a contract (addictio). In addition to discussing these stages, the chapter also covers issues related to the place of the auction, documentation of the auction, guaranteeing the proper performance of a contract, functions performed by various persons as part of the auction process, as well as regulations regarding the taxation of auctioning.The third chapter presents an analysis of the key research problems posed at work, which concern the legal aspects of submitting an offer and concluding an agreement within the auction. In this respect, the work is an attempt to answer the questions: Whether the auctioneer could postpone the date of the auction or cancel it? Could he enter into a contract with a bidder whose offer was not the highest one? Was the bidder bound by his offer? And finally, whether the offer submitted at the auction could be canceled?