Polityka prac badawczo – rozwojowych UE. Studium przypadku 7 Programu Ramowego badań i rozwoju technologicznego w latach 2007 – 2013.

Rozprawa doktorska poświęcona jest tematyce finansowania prac badawczo –rozwojowych na poziomie Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem Siódmego Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego (7PR), który był realizowany w latach 2007 – 2013. Zasadniczym celem pracy jest całościowa analiza strukturalno – funkcjonalna 7PR oraz na ile przyczynił się on do postępu integracji w tej dziedzinie w ramach Unii Europejskiej poprzez umocnienie wspólnotowości i podniesienie międzynarodowej konkurencyjności zjednoczonej Europy. W ramach pracy omówiony został proces integracji sfery B+R od powstania Wspólnot Europejskich, poprzez różnego rodzaju programy badawcze, rozpoczęcie 1. Programu Ramowego i oficjalne zakończenia w 2013 r. 7. Programu Ramowego. Ponadto została przedstawiona rola i zaangażowanie poszczególnych instytucji UE w zakresie ustanowienia oraz implementacji 7PR i rezultaty wybranych części programu. Zarządzanie programem jest bardzo złożone co niewątpliwie wpływa bezpośrednio na jego efektywność, o czym można było się przekonać zwłaszcza na początku implementacji 7PR przez Komisję Europejską i jej agencje wykonawcze. Najistotniejszym elementem pracy jest analiza udziału poszczególnych podmiotów oraz krajów w 7 . Programie Ramowym w relacji do powszechnie stosowanych wskaźników w dziedzinie badań i rozwoju. W większości najważniejszych wskaźników dotyczących kondycji sfery B+R w poszczególnych krajach, najlepsze rezultaty osiągają kraje UE15. Europejski rynek wewnętrzny badań naukowych rozwija się nierównomiernie i w sposób niezrównoważony, a w związku z tym zauważa się dwie prędkości rozwoju sfery B+R w Europie co oznacza, że kraje UE15 a zwłaszcza jej trzon są bardzo dobrze zintegrowane między sobą w sferze badan i rozwoju. Kraje UE13, które są pełnoprawnymi członkami stosunkowo nie dawno dość słabo uczestniczą w całym procesie czego dowodem są statystyki udziału w projektach 7PR, który stanowi główny filar europejskiej polityki prac badawczo – rozwojowych. Proces integracji sfery B+R w Europie trwa i jest jeszcze wiele do zrobienia o czym świadczy liczba powiązań współpracy pomiędzy poszczególnym krajami czy regionami UE. Kraje UE13 jeszcze przez wiele lat będą się integrować z krajami piętnastki. Im lepiej będzie zintegrowana cała UE w dziedzinie B+R, tym będzie miała większe szanse konkurowania w tym zakresie na poziomie globalnym. Wykorzystanie potencjału naukowego i innowacyjnego wszystkich krajów i regionów UE jest niewątpliwie bardzo dużym wyzwaniem dla państw członkowskich i instytucji europejskich. Trzeba mieć na uwadze fakt, że ponad 70% nowej wiedzy na świecie jest wytwarzane poza Europą i na przestrzeni ostatnich lat widoczny jest znaczący spadek jej udziału w tym zakresie. W dwudziestym wieku prym w dziedzinie badań naukowych wiodły UE i USA. Jednakże pod koniec ubiegłego stulecia rozpoczął się proces w którym, coraz większy udział w tej dziedzinie przypada głównie krajom azjatyckim oraz innym krajom rozwijającym się. Przeprowadzona na łamach pracy całościowa analiza strukturalno – funkcjonalna 7PR umożliwiła potwierdzenie sformułowanej we wstępie hipotezy, że polityka prac badawczo – rozwojowych Unii Europejskiej w latach 2007-2013 i jej główny instrument – 7PR nie zintegrował w dostatecznym stopniu Europejskiej Przestrzeni Badawczej i nie zapewnił na odpowiednim poziomie uczestnictwa podmiotów B+R z poszczególnych krajów członkowskich UE w programie.

The doctoral thesis is dedicated to the funding of research and development activities at the European Union level with particular emphasis on the Seventh Framework Programme for Research and Technological Development (FP7) which was implemented from 2007 until 2013. The essential objective of this thesis is an overall analysis of FP7 from structural and functional perspective and how it has contributed to the integration progress in this area in European Union through strengthening community and increasing the competitiveness of united Europe. Within the thesis the process of integration of R&D area has been analysed since the establishment of the European Communities, through various research programmes, including the start of the first Framework Programme and the official end of the 7th Framework Programme in 2013. Additionally the role and involvement of various EU institutions in the process of FP7 establishment and implementation were presented including selected parts of the programme. Program management is very complex which undoubtedly has a direct impact on its effectiveness, which has been experienced by applicants at the beginning of the implementation of FP7 by the European Commission and its executive agencies. The most important element of this PhD is the analysis of the participation of different organizations and countries in the 7th Framework Programme in relation to the commonly used indicators in the field of research and development. In most important R&D indicators the best results have been achieved by the EU15 countries. The European internal research market is developing unevenly and in an unsustainable way, and therefore a two-speed development of R&D in Europe have been noted, meaning that the EU15 and especially its core are very well integrated with each other in the sphere of research and development. The EU13 countries which are full members relatively not long enough are weakly involved in the whole process and it is proved by the participation in FP7 projects statistics, which is the main pillar of European research - development policy. The process of integration of R&D in Europe continues and there is still much to be done. It is proven by the number of links of cooperation between individual countries or regions of the EU. The integration process between EU15 and EU13 is ongoing and will be continued in the future. The better the entire EU will be integrated with the field of R&D, the more chances it will have to compete in this area at the global level. The proper use of scientific potential and innovative solutions of all EU countries and regions is undoubtedly a very big challenge for the Member States and European institutions. In fact, over than 70% of new knowledge in the world is produced outside Europe and during recent years a significant drop is observed in its share in this regard. In the twentieth century the leadership in research were led by the EU and the USA. However, at the end of the last century there began the process in which more and more Asian countries and other developing countries are involved. The overall structural and functional analysis of FP7 enabled the confirmation of the hypothesis formulated in the introduction that the European Union research - development policy in the period 2007-2013 and its main instrument, FP7 - has not sufficiently integrated the European Research Area and has not provided the appropriate level of involvement of R&D organizations from the respective EU Member States in this particular programme.