La condizione giovanile nella letteratura italiana contemporanea – da Tondelli a Murgia

Celem niniejszej rozprawy jest przedstawienie ewolucji postaw młodego pokolenia w ponowoczesności poprzez analizę utworów wschodzących pisarzy. Skoncentrowano się na młodym pokoleniu ponieważ stanowi ono grupę o dużym znaczeniu socjokulturalnym, która najtrafniej odzwierciedla zjawiska mające miejsce w epoce o tak radykalnych zmianach, jaką jest obecna. Śledząc tą ewolucję poprzez utwory młodych pisarzy otrzymuje się wieloaspektowy obraz, gdzie przekraczane zostają granice literatury. Dysertacja podzielona jest na cztery rozdziały. W pierwszym rozdziale przedstawiono fundamenta teoretyczne, niezbędne do badania postaw młodego pokolenia – ukazane zostały główe teorie związane z ponowoczesnością oraz różnorodne ujęcia tego pojęcia. Za punkt wyjścia obrano zestawienie poglądów największych badaczy tego zagadnienia, wśród których widnieją Zygmunt Bauman i Anthony Giddens, ukazując jak mnogość podejść odwzorowuje złożoność epoki. Szczególna uwaga została poświęcona tożsamości, której prawidłowy rozwój raz za razem zostaje utrudniony, oraz dwóm zjawiskom nierozerwalnie z nią połączonym, narcyzmowi i nihilizmowi. Aby w pełni przedstawić wielorakość ponowoczesności, w dalszej części rozdziału przedstawione zostały różnorodne obszary, w których ta się przejawia, wśród których można wymienić m.in. relacje społeczne, przestrzeń, konsumpcję oraz rynek pracy. Kolejne rozdziały mają charakter empiryczny, gdzie przechodzi się do bezpośredniego badania utworów młodych pisarzy. We wstępie do każdego ukazana zostaje panorama historyczna oraz polityczna związana z analizowanym okresem, od wzrostu do upadku gospodarczego, oraz inne istotne mechanizmy które przyczyniły się do transformacji społeczeństwa. W drugim rozdziale przechodzi się do omówienia obszarów marginalnych z życia młodych, ukazując różne aspekty zachowań tej grupy wiekowej. Początkowo uwaga zostaje zwrócona na zagadnienia związane z użyciem, nadużyciem i uzależnieniem od alkoholu, podkreślając różnorodność styli przyjmowania tego rodzaju substancji, miejsca oraz powody konsupmcji, aby następnie przejść do ewolucji sposobu zażywania innych środków odużających, narkotyków. W kolejnych podrozdziałach analizie zostają poddane praktyki seksualne młodych, w celu ukazania głównych zmian jakie zaszły w jednym z najbardziej intymnych obszarów jednostki. Ponadto rozdział opisuje różne typologie podróży – ze względu na wieloznaczność, zagadnienie to zostało rozpatrzone z różnych perspektyw: jako podróż w poszukiwaniu tożsamości, jako ucieczka bądź podróż ekstremalna, ostateczna. Trzeci rozdział eksponuje różnorodne aspekty związane z konsumpcją, skupiając się na relacji między przestrzenią a jednostką, na sposób w jaki przestrzeń zostaje postrzegana, na miejscach konsumpcji i na ich ciągłym rozprzestrzenianiu się we włoskiej przestrzeni geograficznej. Szczególna uwaga zostaje poświęcona miejscom wakacyjnym, które jawią się jako czasoprzestrzenny wymiar w pełni odbiegający od codziennej rzeczywistości, oraz ich wpływowi na zachowania młodych. Rozdział ponadto skupia się na zagadnieniu ciała oraz na miejscu, jakie to zajmuje w ogólnej percepcji społeczeństwa ponowoczesnego, jego funkcjach i dysfunkcjach. Od narzędzia do spełniania najbardziej podstawowych potrzeb fizjologicznych do przedmiotu konsumpcji, dysertacja przedstawia jak zmianiały się ideały cielesne w celu ukazania trudności, jakim musza sprostać młodzi w czasie kształtowania swej tożsamości. Następnie podejmuje się kwestię ściśle związaną z konsumpcją, poddając analizie środki masowego przekazu poprzez przedstawienie jak te regulują relacje między jednostkami. Naturalnym podsumowaniem tej części rozprawy stanowi omówienie dóbr materialnych, siły marki oraz konsumpcji kulturowej. W czwartym rozdziale skupiono się na problemie związanym z niestabilnością oraz z różnymi formami jakie ta przyjmuje. Ta część pracy poświęcona jest problematyce rodziny i jej roli w kształtowaniu jednostki, omówione zostały zmiany którym tak zakorzeniona instytucja społeczna zostaje poddana, równolegle do zmian w dziedzinie ekonomii i socjologii. Od braku rodziny, poprzez jej nieobecną obecność, aż do niemożności jej realizacji, analizie zostają poddane cechy rodziny ponowoczesnej i skutki jakie ta wywiera na młodych oraz na przyszłość całego społeczeństwa. W dalszej części rozdziału omówiono przejście młodych z rodziny do grupy rówieśniczej, jako faworyzowanej przestrzeni wymiany wzajemnych doświadczeń, skupiono się na relacjach ustanawiających się w tejże zbiorowości oraz ukazano mechanizmy psychologiczno-socjologiczne towarzyszące opuszczeniu grupy i środowiska szkolnego, miejsca będącego przestrzenią socjalizacji – czynniki które wspólnie przygotowują młode osoby do autonomicznego życia w społeczeństwie. W części kończowej poddano analizie zmieniające się relacje między młodzieżą a rynkiem pracy, obszar w którym niestabilność osiąga punkt kulminacyjny, podkreślając zmieniającą się sylwetkę młodego pracownika, od włóczęgi do prekariusza. Ostatni rozdział stanowi syntezę wniosków, jakie można wysnuć z rozprawy. Zostały tutaj przedstawione uwagi i rozważania nie tylko dotyczące postaw młodego pokolenia, lecz również stanu literatury wychodzącej spod pióra tych właśnie młodych pisarzy. W tym kontekście konkluzję pracy stanowi analiza mitu młodości, realizacji tożsamości i fragmentacji, zarówno jednostek jak i nowopowstałych utworów literackich, oraz wielowarstowego wpływu jaki ponowoczesność wywiera na postawę młodego pokolenia.