Metropolitalne starodroża. Zmiany funkcjonalne w sieci głównych drogowych szlaków komunikacyjnych w Obszarze Metropolitalnym Warszawy i ich wpływ na dynamikę rozwoju oraz kondycję małych i średnich ośrodków miejskich

Niniejsza praca magisterska podejmuje temat starodroży w Obszarze Metropolitalnym Warszawy (OMW), analizując zmiany funkcjonalne w sieci głównych szlaków drogowych oraz ich wpływ na rozwój przestrzenny i kondycję małych i średnich ośrodków miejskich. Przeprowadzone badania skupiają się na historycznych transformacjach sieci drogowej, obejmując okres od lat 30. XX wieku do roku 2024. Na potrzeby pracy stworzono kompleksową mapę zmian w układzie głównych dróg OMW, co umożliwiło identyfikację i szczegółową analizę starodroży w wybranych miastach. Zastosowane metody badawcze obejmowały analizę materiałów źródłowych, badania przestrzenne z wykorzystaniem narzędzi GIS, a także analizę porównawczą i case-study. Wyniki badań pozwoliły na utworzenie typologii starodroży i wskazanie ich roli w procesach suburbanizacji oraz zmian w lokalnym układzie przestrzennym. Podjęto również próbę klasyfikacji starodroży w kontekście ich degradacji funkcjonalnej oraz wpływu na migrację funkcji miejskich. Praca dowodzi, że zmiany w sieci drogowej, w tym budowa obwodnic czy dróg szybkiego ruchu, przyczyniają się do redefinicji przestrzeni miejskiej i wpływają na dynamikę rozwoju osiedli oraz degradację starych szlaków komunikacyjnych. Dodatkowo zwrócono uwagę na wzajemne relacje pomiędzy nowymi a starymi drogami, uwzględniając aspekt historyczny i przestrzenny. Analizy potwierdzają, że procesy te mają wpływ na strukturę przestrzenną miast oraz ich funkcje gospodarcze i społeczne, co podkreśla konieczność interdyscyplinarnego podejścia w planowaniu przestrzennym.

This Master's thesis addresses the topic of old roads in the Warsaw Metropolitan Area (OMW), analyzing functional changes in the network of major road routes and their impact on the spatial development and condition of small and medium-sized urban centers. The research focuses on the historical transformation of the road network, covering the period from the 1930s to 2024. For the purposes of the study, a comprehensive map of the changes in the layout of the main roads of the OMW was created, which enabled the identification and detailed analysis of old roads in selected cities. The research methods used included analysis of source material, spatial research using GIS tools, and comparative and case study analysis. The research results made it possible to create a typology of old roads and indicate their role in suburbanisation and changes in the local spatial layout. An attempt was also made to classify old roads in the context of their functional degradation and impact on the migration of urban functions. The work demonstrates that changes in the road network, including the construction of bypasses or expressways, contribute to the redefinition of urban space and affect the dynamics of settlement development and the degradation of old transportation routes. In addition, the interrelationship between new and old roads has been considered from a historical and spatial point of view. The analyses confirm that these processes affect cities' spatial structure and economic and social functions, emphasizing the need for an interdisciplinary approach to spatial planning.