Nasilenie cech autystycznych u dziecka a stres rodzicielski - znaczenie psychologicznej charakterystyki dziecka i rodzica

Rodzicielstwo stanowi jedną z najważniejszych ról społecznych. Związane z nim wymagania bywają postrzegane przez rodzica jako przekraczające posiadane przez niego zasoby. Sytuacja taka prowadzi do doświadczania stresu rodzicielskiego, a jeśli jego poziom jest wysoki, to stanowi to zagrożenie dla dobrostanu psychicznego rodzica, a także negatywnie wpływa na dobrostan i rozwój dziecka. Grupą zagrożoną bardzo wysokim poziomem stresu są rodzice dzieci w spektrum autyzmu. Jedną z głównych przyczyn ich przeciążenia jest rodzaj problemów występujących w rozwoju i zachowaniu dziecka, w tym zwłaszcza nasilenie objawów autyzmu. Ponieważ postuluje się, że podstawowe charakterystyki fenotypowe spektrum autyzmu obecne są w różnym nasileniu także u osób z populacji ogólnej, to interesujące i ważne staje się zagadnienie powiązania tych charakterystyk u dziecka z populacji ogólnej z poziomem stresu rodzicielskiego. Zbadanie tych związków było celem przeprowadzonego badania. Poszukiwano także odpowiedzi na pytanie, czy inne charakterystyki dziecka (tj. temperament i nasilenie problemów w zachowaniu) oraz rodzica (tj. poczucie rodzicielskiej skuteczności i satysfakcji oraz style radzenia sobie ze stresem) pośredniczą w zależnościach między nasileniem cech autystycznych u dziecka a poziomem stresu rodzicielskiego oraz w jakim stopniu są one istotne w wyjaśnianiu poziomu stresu rodzicielskiego. Uczestnikami badania było 145 rodziców dzieci w spektrum autyzmu w normie intelektualnej w wieku 7–11 lat oraz 290 rodziców dzieci rozwijających się typowo w tym samym wieku.

Parenthood is one of the most important social roles. Performing tasks connected with it might be perceived by a parents as a kind of challenges which exceeds their resources. Such situation leads to parental stress, which, at high level, might threaten the mental well-being of the parent, and might have a negative influence on the well-being and development of the child. Parents of children diagnosed with autism spectrum disorder (ASD) are a group particularly exposed to very high levels of parental stress. One of the main causes of their psychological tension is problems with the behavior and development of the child, especially the severity of ASD symptoms. As it is often argued that the basic phenotypic features of the autism spectrum are also present (subclinically) in the general population, it seems interesting to investigate the relationship of these features in children of the general population with the level of parental stress. Investigating these relations was the aim of this study. An attempt was also made to answer the question whether the child's characteristics (i.e. temperament and behavioral problems) and parents' characteristics (i.e. self-efficacy, sense of satisfaction, coping styles) affect the relationship between the severity of autistic traits in children and the level of parental stress. Moreover, an attempt was made to define the meaning of the above-mentioned characteristics of the child and parent in explaining the level of parental stress. The participants of the study were 145 parents of children with ASD in normal range of intelligence, aged 7–11 and 290 parents of typically developing children at the same age.