Rewitalizacja Fabryki Norblina w świetle koncepcji retropolis

Praca prezentuje rozważania na temat zrealizowanego projektu rewitalizacji Fabryki Norblina w Warszawie przez pryzmat koncepcji retropolis, jako jednego z kierunków współczesnej myśli urbanistycznej. Ważna część badań koncentruje się na identyfikacji dziedzictwa kulturowego dawnego zakładu przemysłowego oraz nakreśleniu wartości artystycznych nowej i historycznej zabudowy w odniesieniu do wdrożonego przedsięwzięcia. Wyniki pracy obejmują – zarysowane na podstawie studium przypadku – związki pomiędzy rewitalizacją a ideą retropolis w świetle ochrony dziedzictwa przemysłowego, w tym materialnej substancji zabytkowej. Zasadnicza część pracy ma charakter teoretyczny. Badania rozpoczęto od zarysowania historii Fabryki Norblina w kontekście przemian w strukturze przestrzennej i architektonicznej obszaru. (Podrozdział 1.3.) W podjętych rozważaniach przyjęto, iż genius loci pozostaje w ścisłym związku z jego własną, niepowtarzalną historią. Rozwinięcie pozostałych rozdziałów inicjują studia teoretyczne, przedstawiające problematykę kluczowych dla tematu pracy zagadnień: dziedzictwa przemysłowego, rewitalizacji terenów poprzemysłowych oraz urbanistyki dziedzictwa. (Podrozdziały 2.1., 3.1. i 4.1.) Przybliżono je na podstawie dokonanego przeglądu źródeł literaturowych. Badania empiryczne dotyczą analizy studium przypadku, jakim są przekształcenia struktury architektoniczno-urbanistycznej Fabryki Norblina. (Podrozdziały 2.2., 3.2. i 4.2.) Przeprowadzona ewaluacja odnosi się do materialnego i niematerialnego dziedzictwa przemysłowego oraz oceny przedsięwzięcia rewitalizacyjnego w świetle koncepcji retropolis. Analityczno-syntetyczna charakterystyka projektu silnie przekształcającego historyczną tkankę miejską, uwzględnia skalę urbanistyczno-architektoniczną. Dogłębna analiza case study koncentruje się na wydobyciu wartości artystycznych kompleksu oraz powstałej relacji pomiędzy nową oraz zastaną substancją architektoniczną. Akcentuje także kwestię ochrony, w tym sposoby zachowania zabytków industrialnych, jak również aspekt tożsamości miejsc naznaczonych wartościami kulturowymi. Posłużyła wyartykułowaniu punktów stycznych czy rozwiązań bliskich urbanistyce dziedzictwa, które są wykorzystywane w praktyce konserwatorskiej i restauratorskiej podczas realizacji procesów rewitalizacyjnych. W trakcie badań – poza studium przypadku – wykorzystano metody badawcze: analityczno-syntetyczną, wnioskowanie, uogólnienie oraz obserwację naukową in situ.

The work presents considerations on the implemented revitalization project of the Norblin Factory in Warsaw through the prism of the retropolis concept, as one of the directions of contemporary urban thought. An important part of the research focuses on identifying the cultural heritage of the former industrial plant and outlining the artistic values of the new and historical development in relation to the implemented undertaking. The results of the work include - outlined on the basis of a case study - the connections between revitalization and the idea of retropolis in the light of the protection of industrial heritage, including the material substance of the historic monument. The main part of the work is theoretical in nature. The research began with an outline of the history of the Norblin Factory in the context of changes in the spatial and architectural structure of the area. (Subsection 1.3.) In the undertaken considerations, it was assumed that genius loci remains in close connection with its own, unique history. The development of the remaining chapters is initiated by theoretical studies, presenting the problems of key issues for the subject of the work: industrial heritage, revitalization of post-industrial areas and heritage urban planning. (Subsections 2.1., 3.1. and 4.1.) They were presented based on a review of literature sources. Empirical research concerns the analysis of a case study, which is the transformation of the architectural and urban structure of the Norblin Factory. (Subsections 2.2., 3.2. and 4.2.) The evaluation conducted refers to the tangible and intangible industrial heritage and the assessment of the revitalization project in the light of the retropolis concept. The analytical and synthetic characteristics of the project strongly transforming the historical urban fabric take into account the urban and architectural scale. The in-depth analysis of the case study focuses on extracting the artistic values of the complex and the resulting relationship between the new and existing architectural substance. It also emphasizes the issue of protection, including ways of preserving industrial monuments, as well as the aspect of the identity of places marked by cultural values. It served to articulate points of contact or solutions close to heritage urbanism, which are used in conservation and restoration practice during the implementation of revitalization processes. During the research – apart from the case study – the following research methods were used: analytical-synthetic, inference, generalization and scientific observation in situ.