Perfekcjonizm a wybrane aspekty funkcjonowania afektywno-motywacyjnego oraz poziom wykonania w sporcie

Perfekcjonizm jest dyspozycją osobowościową, która może wiązać się zarówno z wykonaniem sportowym, jak i funkcjonowaniem afektywno-motywacyjnym sportowców. Celem niniejszego projektu była analiza pozytywnych i negatywnych konsekwencji perfekcjonizmu dla uzyskiwanych przez sportowców wyników, nastroju doświadczanego przez nich po zawodach, a także poziomu zaangażowania i wypalenia sportowego. Na opisane tu osiągnięcie składa się pięć badań zawartych w czterech artykułach naukowych. W artykule pierwszym pokazujemy, że perfekcjonistyczne dążenia były pozytywnym predyktorem wyniku końcowego w zawodach biegowych, dodatkowo wchodząc w interakcję z wynikiem oczekiwanym (celem na zawody), a ich wartość predykcyjna nie była redukowalna do cech osobowości wyróżnionych w Pięcioczynnikowym Modelu Osobowości. W artykule drugim raportujemy wyniki badania quasi-eksperymentalnego, w którym perfekcjonistyczne obawy wiązały się z negatywnym profilem nastroju po zawodach sportowych, natomiast perfekcjonistyczne dążenia moderowały efekty stopnia realizacji celu na pobudzenie energetyczne oraz wchodziły w trójczynnikową interakcję z perfekcjonistycznymi obawami w przewidywaniu pobudzenia napięciowego. W artykule trzecim pokazujemy, że perfekcjonistyczne obawy wiązały się z wyższym wypaleniem i niższym zaangażowaniem w sport, a perfekcjonistyczne dążenia - z niższym wypaleniem i wyższym zaangażowaniem w sport. Dodatkowo, różne sposoby pomiaru perfekcjonizmu prowadziły do potwierdzania odmiennych hipotez w modelu 2x2 perfekcjonizmu. W czwartej pracy, w oparciu o wyniki badania podłużnego, wykazaliśmy natomiast, że proporcja wielkości efektów obu rodzajów perfekcjonizmu w odniesieniu do zaangażowania i wypalenia odwraca się, gdy porównuje się badanie podłużne z poprzecznym: w dłuższej perspektywie czasowej perfekcjonistyczne obawy stają się silniejszym niż perfekcjonistyczne dążenia predyktorem zaangażowania, a perfekcjonistyczne dążenia stają się silniejszym niż perfekcjonistyczne obawy predyktorem wypalenia. Jednocześnie, po raz pierwszy zademonstrowaliśmy, że perfekcjonistyczne obawy mogą stanowić istotny predyktor zmian w poziomie zaangażowania w sport.

Perfectionism is a personality disposition that can be associated with both sport performance and affective-motivational functioning in sport. The main goal of the present project was to evaluate the positive and negative consequences of perfectionism in regard to the results in sport competitions, athletes’ mood after competitions, as well as athlete engagement and burnout. The present project comprises five studies published in four scientific articles. In the first article, we show that perfectionistic strivings were a positive predictor of the result in the competition. Furthermore, perfectionistic strivings showed a significant interaction with the anticipated result (i.e. athlete’s goal) in predicting sport performance, and explained additional variance even when the Big Five personality traits were included in the model. In the second article, using a quasi-experimental approach, we show that perfectionistic concerns were associated with a negative pattern of mood, while perfectionistic strivings moderated the effects of goal-realization on energetic arousal. Also, a three-way interaction of goal-realization, perfectionistic strivings and concerns was significant in predicting tense arousal. In the third article we show that perfectionistic concerns were associated with higher levels of athlete burnout and lower levels of athlete engagement, while perfectionistic strivings were associated with lower levels of athlete burnout and higher levels of athlete engagement. In addition, different measures of perfectionism led to a different pattern of support in the framework of the 2x2 model of perfectionism. In the fourth article, using a longitudinal approach, we show that the hierarchy of predictors’ effects on engagement and burnout changes between a cross-sectional and longitudinal studies: in a long-term perspective perfectionistic concerns become more influential than perfectionistic strivings in predicting athlete engagement, while perfectionistic strivings become more important than perfectionistic concerns in predicting athlete burnout. At the same time we show first evidence that perfectionism predicts changes in athlete engagement over time.