Od autobiografii do historii – konstruowanie pamięci indywidualnej i zbiorowej Żydów mieszkających na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej

Dysertacja poświęcona jest diasporowej społeczności żydowskich emigrantów, którzy opuścili Polskę w latach 50. i 60. Celem pracy jest pokazanie sposobów konstruowania i wykorzystywania wspomnień o życiu żydowskim w powojennej Polsce. Wspomnienia te stają się podstawą tworzenia ponadpaństwowej wspólnoty diasporowej, łączącej rozproszonych po całym świecie Żydów. Badania prowadzone były wśród Żydów mieszkających po wojnie na Dolnym Śląsku – regionie będącym największym skupiskiem społeczności żydowskiej. Autorka analizuje rolę pamięci w jej wspólnotowym wymiarze. Diasporowe grupy istnieją na co dzień w wirtualnym świecie, konstytuując się cyklicznie jako zbiorowość. Przyglądając się zjazdom i spotkaniom żydowskich emigrantów, autorka opisuje znaczenia i treści wpisane w performatywne akty pamiętania. W pierwszym rozdziale pracy autorka przybliża czytelnikowi powojenną przeszłość społeczności żydowskiej w Polsce. W rozdziale drugim omawiane są procesy społeczne, jakie zachodziły po wyjeździe z Polski, w nowych miejscach zamieszkania. Autorka skupia się na pokazaniu czynników, które doprowadziły do utworzenia diasporowych społeczności lokalnych w Skandynawii i Izraelu. W rozdziale dotyczącym ponadpaństwowej wspólnoty, autorka wskazuje w jaki sposób okres wspólnie spędzonej młodości w Polsce staje się głównym punktem odniesienia dla wspomnień przekazywanych podczas zjazdów i spotkań. W tym rozdziale autorka wskazuje również wspólnotowe wartości, wokół których jednoczą się członkowie wspólnoty pamięci. The thesis is dedicated to the Diaspora community of Jews, who emigrated from Poland in the 1950’s and 1960’s . The main goal of the thesis is to present the ways of constructing and using the memories of the post-war Jewish life in Poland. These memories become a foundation of the transnational Diaspora construction, uniting Jews dispersed all over the world. The research was conducted among Jews who lived in Dolny Śląsk (Lower Silesia) after the war – this region had the highest density of post-war Jewish settlement. The author analyses the role of memory for this community of emigrants. Diaspora groups exist on a daily basis in virtual reality, only periodically constituting themselves as a group in reality. Taking into account reunions and group gatherings, the author of the dissertation closely examines meanings and contents inscribed into performative acts of memory. In the first chapter the reader becomes acquainted with the post-war history of the Jewish community in Poland. In the second chapter the author writes about social processes which took place within these groups after leaving Poland, in the countries they emigrated to. The author showcases the factors that lead to the creation of Diaspora communities in Israel and Scandinavia. In the chapter presenting the transnational community, the author of the thesis points out that the shared youth in Poland becomes the point of reference for memories shared during Diaspora group reunions. The author also lists the common values which unify the members of these ‘memory groups’.