Die Spezifik der Rechtssprache als Herausforderung für den Übersetzer von Rechtsvorschriften der Europäischen Union

Tematem niniejszej pracy są wyzwania z jakimi musi się mierzyć tłumacz aktów prawa Unii Europejskiej wynikające ze specyfiki języka prawnego. Praca składa się z części teoretycznej i analitycznej. W części teoretycznej opisane zostały instytucje tłumaczeniowe w Unii Europejskiej oraz narzędzia, które wspomagają tłumacza w procesie przekładu. W dalszych fragmentach części teoretycznej opisane zostały kwestie związane z językiem prawniczym z uwzględnieniem jego specyfiki jako języka specjalistycznego. Opisane zostały rodzaje błędów tłumaczeniowych, które mogą występować w procesie tłumaczenia tekstów z zakresu prawa. Druga część pracy, będąca częścią analityczną zawiera analizę fragmentów Dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. W analizie wskazane zostały przykłady, w których błędy i nieścisłości tłumaczeniowe miały znaczący wpływ na interpretację przepisów powyższej dyrektywy. W ostatnim fragmencie części analitycznej przedstawiona została kwestia odpowiedzialności państwa członkowskiego Unii Europejskiej za niewykonywanie zobowiązań wynikających z Traktatów, którego źródłem może być również błędne tłumaczenie aktu prawnego. W podsumowaniu przedstawione zostały wnioski i spostrzeżenia odnoszące się do pracy tłumacza w instytucjach unijnych i kwestia jego odpowiedzialności za jakość przetłumaczonych aktów prawnych.

This BA-Thesis focuses on the challenges faced by the translator of European Union legislation due to the specific nature of the legal language. The work consists of a theoretical part and an analytical part. The theoretical part describes the translation institutions in the European Union and tools that support the translator in the translation process. Futher sections of the theoretical part describe issues related to legal language, taking into account its specificity as a specialised language. The types of translation errors that can occur when translating legal texts are presented. The second part of the Bachelor Thesis, the analytical part, contains an analysis of extracts from Directive 2004/35/EC of the European Parliament and of the Council of 21 April 2004 on environmental liability with regard to the prevention and remedying of environmental damage. The analysis highlights examples where translation errors and inaccuracies have had a significant impact on the interpretation of legal provisions of mentioned Directive. The last part of the analytical part discusses the question of the liability of a Member State of the European Union for failure to fulfil its obligations under the Treaties, which may also be caused by a mistranslation of a legal act. The final part summarises and comments on the work of translators in the EU institutions and their responsibility for the quality of translated legislation.

Das Thema dieser Diplomarbeit sind die Herausforderungen, denen sich der Übersetzer von Rechtvorschriften der Europäischen Union aufgrund der Spezifik der Rechtssprache gegenübersieht. Die Arbeit besteht aus einem theoretischen Teil und einem analytischen Teil. Der theoretische Teil beschreibt die Übersetzungsinstitutionen in der Europäischen Union und die Werkzeuge, die den Übersetzer im Übersetzungsprozess unterstützen. In weiteren Abschnitten des theoretischen Teils werden Fragen im Bezug auf die Rechtssprache beschrieben, wobei ihre Besonderheit als Fachsprache berücksichtigt wird. Es werden die Arten von Übersetzungsfehlern beschrieben, die bei der Übersetzung von Rechtstexten auftreten können. Der zweite Teil der Bachelorarbeit, der analytische Teil, enthält eine Analyse von Ausschnitten aus der Richtlinie 2004/35/EG des Europäischen Parlaments und des Rates vom 21. April 2004 über Umwelthaftung zur Vermeidung und Sanierung von Umweltschäden. Die Analyse zeigt Beispiele auf, bei denen sich Übersetzungsfehler und Ungenauigkeiten erheblich auf die Auslegung der Bestimmungen der genannten Richtlinie ausgewirkt haben. Im letzten Teil des analytischen Teils wird die Frage der Haftung eines Mitgliedstaates der Europäischen Union für die Nichterfüllung seiner Verpflichtungen aus den Verträgen, deren Ursache auch eine fehlerhafte Übersetzung eines Rechtaktes sein kann, behandelt. Der Schlussteil enthält Zusammenfassung und Bemerkungen zur Arbeit der Übersetzer in den EU-Institutionen und zur Frage ihrer Verantwortung für die Qualität der übersetzten Rechtsvorschriften.