Znaczenie płci w sądowym wymiarze kary

Praca doktorska jest poświęcona jakościowej analizie skazujących wyroków sądowych w sprawach o dwa przeciwstawne przestępstwa: zabójstwa i fałszowanie pieniędzy. Analiza została przeprowadzona w oparciu o dwie socjologiczne perspektywy: feministyczną oraz interakcjonizm symboliczny. Rozprawa ma trzy części. Pierwsza z nich dotyczy różnych teoretycznych możliwości ujmowania trzech kluczowych terminów pracy: znaczenia, płci oraz sądowego wymiaru kary. Druga część obejmuje analizę znaczenia płci w sądowym wymiarze kary jako zagadnienia prawnego i socjologicznego. W pierwszej kolejności omówione zostało miejsce płci w polskich przepisach prawa i komentarzach do nich oraz w polskich badaniach nad czynnikami wpływającymi na sądowy wymiar kary. Następnie przedstawione zostały wyników polskich i zagranicznych na temat wpływu płci na sądowy wymiar kary. Trzecia część rozprawy dotyczy metodologicznych założeń przeprowadzonych badań oraz uzyskanych w tych badaniach wyników. Badania obejmują dwie grupy spraw: 11 studiów przypadków spraw karnych wybranych z referatu jednego z największych sądów okręgowych w Polsce oraz 38 uzasadnień do spraw pochodzących z powszechnie dostępnego Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych. Obie grupy spraw zostały potraktowane jako źródła argumentów płci używanych przez sędziów przy uzasadnianiu wymiaru orzeczonych kar. Podsumowanie badań stanowi interpretacja wyników badań, które obejmują kilka najważniejszych wniosków: sędziowie w większym stopniu używają argumentów płci dotyczących kobiecości niż męskości, w uzasadnieniach sądowych kobiety są prezentowane przede wszystkim w kategoriach „naturalnych” cech odnoszących się do ról społecznych kobiet jako matek i żon, sędziowie w ramach uzasadniania swoich decyzji o wymiarze kary mogę brać w społecznym konstruowaniu płci (nie piszą tylko o przestępstwie i karze ale także o tym, co akceptowane u kobiet i mężczyzn). W rozprawie doktorskiej został zaproponowany model analityczny w którym znaczenie płci w sądowym wymiarze kary jest rozumiany jako sposób użycia argumentów płci w uzasadnianiu wymiaru kary.

Dissertation “The meaning of gender in the judicial punishment” is a qualitative analysis of judicial justification of the punishment in court cases about of opposite crimes: murders and money forgery. The analysis is based on two sociological perspectives: the feminist one and symbolic interactionism. The dissertation consists of three parts. The first one is devoted to discussing the theoretical possibilities for understanding the key notions: “meaning”, “gender” and “judicial punishment”. The aim of this part is to find the way in which sociological analysis of the meaning of gender in the judicial punishment could be made. The second part is the analysis of the meaning of gender as a legal and sociological issue. Firstly, there is the description of the importance of gender in the polish criminal law and in legal commentaries on punishment and the place of gender in the polish research on penalties. Then, there is the presentation of numerous polish and foreign research findings concerning the impact of gender on the judicial decisions resulting in punishment. The third part contains methodological assumptions of the research and the results of it. Here two groups of cases have been analysed. The first one being the group of 11 case studies of murders and money forgery, carefully selected from within one of the biggest district courts in Poland. Case studies cover all court documents, not only judgments and their justifications. The second one was the group of 38 judicial decisions of murders and money forgery chosen from the public and open portal of judicial decisions from polish courts. The above mentioned two groups of cases were the source of diversity of gender arguments used by judges in justification of punishment, that have been presented in detail. The summary of the dissertation is the interpretation of the research results which took the form of general conclusions: judges are more concerned with the feminine of women than the masculine of men; in judicial justification women are presented in notions based on their “natural” characteristics which are closely linked to their social roles as mothers and wives; judges in justifying their decisions about punishment may be involved in social process of construction of gender (they do not write only about a crime and punishment but also about what is acceptable for women and men). In dissertation analytic model has been proposed, in which the meaning of gender in the judicial punishment could be understood as the way of using gender arguments in justification of the chosen penalty.