Sankcje gospodarcze UE i USA wobec Federacji Rosyjskiej w latach 2014-2023 w związku z konfliktem na Ukrainie

Tematyka pracy obejmuje genezę, treść, cele, zakres przedmiotowy i podmiotowy, mechanizm działania oraz skutki sankcji gospodarczych nakładanych przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone Ameryki na Rosję ze względu na konflikt rosyjsko-ukraiński, zarówno w ramach pierwszego reżimu sankcyjnego lat 2014-2021, jak i jego obecnej odsłony związanej z pełnoskalową inwazją rosyjską z 24 lutego 2022 roku. W ramach teoretycznego wprowadzenia wyjaśnione zostały samo pojęcie sankcji międzynarodowych oraz ich wyodrębnione w nauce rodzaje, streszczono również proces ich historycznego rozwoju jako narzędzia polityki zagranicznej państw, a także poddano analizie zakres ich ewentualnej efektywności (pod względem ekonomicznym i politycznym) na podstawie przeglądu literatury naukowej podejmującej ten temat. W głównej części pracy zwrócono uwagę na kontekst historyczny konfliktu rosyjsko-ukraińskiego oraz przyczyny jego obecnej odsłony mającej postać pełnoskalowej wojny, jej rdzeń stanowią jednak omówienie oraz interpretacja okoliczności wprowadzenia i utrzymywania antyrosyjskich sankcji gospodarczych (w przedziale czasowym 2014-2023), ich rodzajów i mechanizmu działania oraz przyświecających im celów politycznych i ekonomicznych, a także ukazanie sposobu odpowiedzi na nie ze strony ich adresata w postaci rosyjskich kontrsankcji. W ostatnim rozdziale natomiast, mającym postać opracowania badawczego, zaprezentowano obszerną analizę wpływu zachodnich sankcji na rosyjską gospodarkę oraz na zmiany zachodzące w wymianie handlowej między Rosją a UE i USA. Przedstawienie zakresu ekonomicznej wydajności zachodnich restrykcji, w połączeniu z wykazem działań podejmowanych przez Kreml celem redukowania stopnia ich negatywnego wpływu, pozwoliły na podjęcie próby oceny ich politycznej skuteczności przez pryzmat perspektywy teraźniejszej, jak i w ramach długotrwałej prognozy.

The topics of this thesis include the genesis, content, goals, objective and subjective scopes as well as mechanism of operation and effects of economic sanctions imposed by the European Union and the United States of America on Russia due to the Russian-Ukrainian conflict, both under the first sanctions regime of 2014-2021 and its current iteration related to the full-scale Russian invasion of February 24, 2022. The theoretical introduction explains the very concept of international sanctions and the types of sanctions distinguished in science, summarizes the process of their historical development as a foreign policy tool of states, and analyzes the extent of their possible effectiveness (in economic and political terms) based on a review of the scientific literature addressing this topic. The main part of the work pays attention to the the historical context of the Russian-Ukrainian conflict and the reasons for its current iteration taking the form of a full-scale war, its core, however, is a discussion and interpretation of the circumstances of the introduction and maintenance of anti-Russian economic sanctions (in the timeframe of 2014 to 2023), their types and mechanism of operation, as well as the political and economic goals guiding them. In addition, the manner of response to them by their addressee, which mainly took the form of Russian counter-sanctions, is also presented. Finally, the last chapter, which takes the form of a research study, presents an extensive analysis of the impact of Western sanctions on the Russian economy and the changes occurring in trade between Russia and both the EU and the US. Thus, a presentation of the extent of the economic efficiency of Western restrictions, coupled with a list of measures taken by the Kremlin to reduce the degree of their negative impact, made it possible to attempt to assess their political effectiveness through the prism of the present perspective, as well as within the framework of a long-term forecast.