Współczesne problemy kształcenia pedagogów tańca

Przedmiotem mojej rozprawy są współczesne problemy kształcenia pedagogów tańca oraz specyfika ich pracy dydaktycznej w kontekście przygotowania do zawodu. Głównym celem moich badań jest krytyczna analiza systemu kształcenia pedagogów tańca w Polsce, uwzględniająca zarówno zagadnienia i problemy związane z organizacją, podstawami prawnymi i programowymi oraz metodyką pracy artystycznej, jak i pozaszkolne aspekty pracy pedagogicznej związanej z nauczaniem tańca. Dysertacja ma charakter teoretyczno-empiryczny i składa się z sześciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiony jest taniec z różnych perspektyw: antropologicznej, historycznej, artystycznej i wychowawczej. Na rozdział drugi składa się: opis systemu kształcenia artystycznego w Polsce, historia tańca i szkolnictwa tanecznego w Polsce, struktura i organizacja szkolnictwa tanecznego w Polsce i za granicą (wybrane przykłady) oraz przegląd badań podejmowanych nad szkolnictwem tanecznym w Polsce. Rozdział trzeci skupia się na osobie pedagoga sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem pedagogów tańca. Rozdział czwarty określa przedmiot i wykorzystaną metodologię badań własnych (analiza dokumentów oraz wywiady ustrukturyzowane i nieustrukturyzowane). Rozdział piąty zawiera wyniki badań własnych. Rozpoczyna się od krytycznego omówienia aktów prawnych regulujących zarówno organizację systemu kształcenia przygotowującego przyszłych pedagogów tańca, jak i formalne aspekty tego zawodu oraz dostępnych publicznie raportów, analiz i danych statystycznych dotyczących kształcenia i pracy zawodowej pedagogów tańca. Następnie przedstawiam działalność Centrum Edukacji Artystycznej. Podrozdział trzeci to analiza obrazu „dobrego pedagoga tańca”. W podrozdziale czwartym opisuję podstawy programowe kształcenia pedagogów tańca w kontekście przygotowania ogólnopedagogicznego i zawodowego W podrozdziale piątym rozważam podobieństwa i różnice między rzeczywistymi a proponowanymi przez współczesną myśl pedeutologiczną kwalifikacjami i kompetencjami nauczycieli tańca. Wyniki badań własnych zamyka omówienie celów edukacyjnych pedagogów tańca w ich codziennej pracy z uczniami w kontekście wychowania przez taniec i do tańca. Rozdział szósty stanowi podsumowanie wyników badań. Na koniec sporządzam listę najbardziej znaczących problemów kształcenia pedagogów tańca (przestarzały model szkolnictwa i brak jasno określonej, całościowej i wieloaspektowej wizji rozwoju i zmian, niski prestiż zawodu tancerza czy pedagoga baletu, problemy z rekrutacją), zbieram propozycje ich ewentualnych rozwiązań (m.in. przeniesienie ciężaru nauczania w ogólnokształcących szkołach baletowych z techniki tańca klasycznego na inne techniki tańca, ze szczególnym naciskiem na taniec współczesny, wprowadzenie elementów ogólnej edukacji tanecznej do szkolnictwa powszechnego, wprowadzenie specjalizacji szkół na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym, wprowadzenie regularnych ewaluacji wewnętrznych i zewnętrznych) i wskazuję kierunki dalszych badań (m.in. badanie przyczyn braku chęci do podejmowania pracy w zawodzie tancerza, opracowanie metod badania efektywności nauczania w ogólnokształcących szkołach baletowych, porównanie działalności szkół sztuki tańca i ogólnokształcących szkół baletowych).

The topic of my dissertation is “The current issues in professional dance teacher education”. The purpose of my research is to provide a thorough critical analysis of the professional dance teacher (dance pedagogue) education system in Poland. The main focus is put on its legal, organizational and curriculum-related issues. Limelight is also cast on the dance educator teaching skills and teaching methods, especially in the context of lifelong learning. The dissertation consists of six theoretical and empirical chapters. Chapter one discusses dance from four different point of views: anthropological, historical, artistic and pedagogical. Chapter two contains a comprehensive description of arts public education system in Poland, history of dance and dance education in Poland, organizational structure of public dance education in Poland (contrasted with selected examples of dance education systems in other countries) and state of research on dance education in Poland. Chapter three focuses on the art teacher and dance teacher skill sets. Chapter four presents in detail the scope and methodology of my research (document analysis, structured and unstructured interview). Chapter five discusses the results of the conducted research. It starts with the critical analysis of the publications concerning dance teacher education system and dance teacher work (case studies, reports, statistical data) and legal aspects affecting aforementioned areas. Then I proceed to the examination of Arts Education Centre (Centrum Edukacji Artystycznej) policy. Next, I analyse the widely held stereotype of a “good dance teacher” and review the core curriculum of dance teacher academic education in context of acquiring pedagogical (behaviour management) and content-related (teaching methods) skills. I look over the differences between the “real” dance teacher skill set (based upon my research) and the skill set suggested by the modern pedeutology. To sum up the results of my study, I discuss the dance education as a part of the “arts in education” (learning through the arts) framework. Chapter six contains the final conclusions and comments: the list of the most important issues in professional dance teacher (and dancer) education (outdated model of teaching, lack of the overall vision of development and changes, low professional self-esteem, falling interest in dance studies) and the potential solutions (less classical dance classes, more modern dance classes, introduction of dance “specializations” in public dance education system, promoting dance as a vital part of the “arts in education” in public (and private) education system, conducting regular evaluations) and recommendations/proposals for future research directions (causes of low professional self-esteem of dancers and dance teachers, development of coherent methods of measuring the effectiveness of dance teaching in public dance education system, comparative study of public and private dance education system).