Selekcyjne i prognostyczne funkcje matury

Głównym celem pracy była ocena wartości prognostycznej egzaminów maturalnych. Od 2005 roku wyniki egzaminu maturalnego są podstawowym kryterium oceny kandydatów w procesie rekrutacji na studia. Dotychczas jednak nie zostało zbadane, czy owe wyniki są dobrymi wskaźnikami sukcesu na studiach. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie danych pochodzących z Uniwersytetu Warszawskiego. W pierwszym rozdziale pokrótce opisuję egzamin maturalny. Skupiłem się na zmienności zasad oraz porównywalności a raczej nieporównywalności wyników egzaminów. W drugim rozdziale przedstawiam metodologię badań społecznych opartych na rejestrach administracyjnych oraz omawiam strukturę i zawartość zbiorów danych wyeksportowanych z rejestrów Uniwersytetu. Rozdział trzeci zawiera analizę procesu naboru na studia. Wykorzystując założenia teorii racjonalnego wyboru przedstawiam cały proces jako grę, w której kandydaci na studia są graczami konkurującymi o miejsca na studiach. Przyjmują strategie rekrutacyjne mające prowadzić do maksymalizacji ich oczekiwanych użyteczności. Przedstawiam model zachowania kandydatów, w którym nie ubiegają się o przyjęcie wyłącznie na najbardziej preferowany kierunek, ale biorą pod uwagę także szanse zostania zakwalifikowanym. Absolwenci szkół średnich o niższych wynikach z egzaminów maturalnych zgodnie z modelem powinni unikać kierunków najbardziej obleganych. Zachowania autoselekcyjne kandydatów prowadzą do istotnych różnic pomiędzy wynikami maturalnymi przyjętych na różne kierunku. Owe różnice są powodem prowadzenia analizy wartości prognostycznej matury osobno dla każdego z kierunków. Rozdział czwarty został podzielony na dwie części. Najpierw przedstawiam zbiór wskaźników sukcesu w studiowaniu, ich rozkłady oraz wzajemne związki. Widoczne są znaczne różnice wartości wskaźników ze względu na program studiów, które tylko potwierdzają konieczność prowadzenia analizy wartości prognostycznej matury osobno dla każdego kierunku studiów. Następnie badam wartość prognostyczną wyników maturalnych oraz będących ich funkcją wyników rekrutacyjnych. W przypadku przeważającej większości korelacja między liczbą punktów rekrutacyjnych czy wynikami maturalnymi a wskaźnikami sukcesu w studiowaniu jest bardzo słaba. Oznacza to, że przynajmniej w przypadku Uniwersytetu Warszawskiego wyniki maturalne nie są dobrym predyktorem sukcesu na studiach. The main purpose of the thesis is to evaluate predictive validity of Matura exam. Since 2005, the results of Matura exam are sole criterion for evaluation of applicants for university admissions. However as yet no one has assessed whether the exam is a good indicator of academic success. For my research I have used data from University of Warsaw. In first chapter I briefly present Matura exams. I focus on unstable rules and comparability or rather incomparability of exams’ results. In second chapter I introduce methodology of register based social research and describe content and structure of data sets obtained from University administration. Chapter 3 contains analysis of university admission. Using rational choice theory framework I describe whole process as a game in which applicants are players competing to enter university and are choosing admission strategies in order to maximize their expected utilities. I present a model of applicants’ behaviour in which they not only apply to most preferred programs, but also assess the probability of being enrolled. Secondary school graduates with lower final exams results should according to model avoid choosing the most popular faculties. Self-selection of applicants leads to significant differences between Matura results of students enrolled to different programs, which is one of the reasons for evaluating predictive validity of Matura exams separately for each program. Chapter 4 is divided into two parts. Firstly I present a set of indicators for academic success (GPA, graduation rates etc.), their distributions and correlations between them. The results show that values of the indicators partly depend on program, which is another reason for evaluating predictive validity of Matura exams separately for each program. Secondly I examine predictive validity of Matura results and predictive validity of admission points (which are a function of Matura results). In case of vast majority of programs, there was virtually no correlation between admission point or Matura exams and indicators of academic success. This means that, at least at the University of Warsaw, Matura exam is not a good indicator of future academic success.