Stereotypy Ukrainy i Ukraińca w polskich i ukraińskich memach internetowych

Praca prezentuje badania dotyczące funkcjonowania w polskich i ukraińskich memach internetowych stereotypów na temat Ukrainy i jej mieszkańców. Celem badania było zidentyfikowanie – z jednej strony najbardziej widocznych elementów stereotypowego postrzegania Ukraińców i ich państwa przez Polaków, a z drugiej – ukazanie ukraińskiego autostereotypu i jego modyfikacji, W tym celu przeanalizowano materiał pochodzący sprzed 24.02.2022 roku i po wybuchu pełnoskalowej wojny. Badania przeprowadzono na podstawie analizy multimodalnej, przedmiotem badań są memy internetowe, zebrane z różnych źródeł internetowych oraz media społecznościowych takie jak TikTok, Instagram, Twitter (Teraz X), Telegram. Praca składa się z 5 rozdziałów, w których omówiono teoretyczne podstawy dotyczące stereotypów oraz autostereotypów, memów, pojęcia multimodalności, językowego obrazu świata. Praktyczna część poświęcona jest analizie multimodalnej memów. Wyniki badania pokazały, że w polskich memach dotyczących Ukraińców dominują obrazy emigracji, polityki, wojny, korupcji. Z kolei memy o autostereotypie ukraińskim skupiają się na wojnie, polityce, podziale kraju na dwie części. Praca wskazuje na znaczący wpływ memów na kształtowanie stereotypów w społeczeństwie. Badanie wykazało, że memy są szybkim sposobem komunikacji i przez swoją zwięzłość oraz sugestywność przekazu mogą utrwalać negatywne stereotypy i uprzedzenia.

The work represents research on the functioning of stereotypes about Ukraine and its inhabitants in Polish and Ukrainian internet memes. The aim of the study was to identify, on the one hand, the most visible elements of the stereotypical perception of Ukrainians and their country by Poles, and, on the other, to show the Ukrainian auto-stereotype and its modifications. For this purpose, material before February 24, 2022 and after the outbreak of a full-scale war was analyzed. The research was carried out on the basis of multimodal analysis, the subject of the research are internet memes collected from various internet sources and social medias such as TikTok, Instagram, Twitter (Now X), Telegram. The work consists of 5 chapters in which the theoretical foundations of stereotypes and self-stereotypes, memes, the concept of multimodality, and the linguistic image of the world are discussed. The practical part is devoted to the multimodal analysis of memes. The research results showed that Polish memes about Ukrainians are dominated by images of emigration, politics, war and corruption. In turn, memes about the Ukrainian auto-stereotype focus on war, politics, and the division of the country into two parts. The research indicates the significant impact of memes on shaping stereotypes in society. The study showed that memes are a quick way of communication and, due to their brevity and suggestiveness of the message, they can perpetuate negative stereotypes and prejudices.