Warianty, wersje, covery. Problem tożsamości utworu w muzyce rockowej

Tematem pracy jest problem tożsamości utworu w muzyce rockowej. Potrzeba zaproponowania nowego spojrzenia na to zagadnienie wynika z faktu, że utwory rockowe zwykle nie mają jednej, ustalonej postaci i nie są zapisywane w partyturach. Teoretyczne ramy badań wyznacza teoria oralności i piśmienności, koncepcja remediacji i kultury zmediatyzowanej oraz performatywne ujęcie utworu muzycznego. Na ich gruncie poruszane są problemy znaczenia zapisu muzycznego i nagrań w kulturze rocka oraz nieadekwatności tradycyjnej ontologii muzycznej, opartej na rozumieniu dzieła muzycznego jako tekstu, do opisu muzyki rockowej. Liczne wersje trzech utworów zostają przeanalizowane z użyciem zaproponowanej w pracy, autorskiej metody analizy redukcyjnej. Badane są wersje różnego typu: najbardziej uprzywilejowane w kulturze rocka, oficjalnie wydane na płytach nagrania studyjne, wykonania oryginalnych autorów z czasów bliskich i odległych od czasu powstania wersji płytowej oraz covery (wersje, których wykonawcami nie są oryginalni wykonawcy utworu). Analiza wersji The Times They Are A-Changin’ Boba Dylana zogniskowana jest wokół wariantów melodii, harmonii i rytmu frazowego. W wersjach Jumpin’ Jack Flash The Rolling Stones badane są przekształcenia riffów, będących istotnymi elementami struktury utworu oraz znaczenie występowania riffów dla ustalania aspektów kompozycji. W wersjach The End The Doors badana jest dynamiczna, częściowo improwizowana forma utworu. Analizy prowadzą do wskazania zakresu i rodzaju modyfikacji, którym utwory rockowe są poddawane przez ich twórców i wykonawców.

The dissertation discusses the identity of a musical work in rock music. The need for a new perspective on the issue stems from the fact that rock works do not usually have a single fixed form and are not written down as musical scores. The theoretical framework is delineated by the notion of orality and literacy, the concept of remediation and mediatized culture, and the performative approach to musical works. Issues examined on this basis include the place of musical notation and recordings in rock culture and the inadequacy of traditional musical ontology, based on perceiving the musical work as text, for describing rock music. Several versions of three songs are analysed using an original method of reductive analysis. Different types of versions are analysed: official studio recordings, which are most privileged in rock culture, performances by original performers recorded around the time of creating the studio version and more removed in time, and cover versions (made by other performers). Versions of Bob Dylan’s The Times They Are A-Changin’ are investigated for different variants of melody, harmony and phrase rhythm. In versions of The Rolling Stones’ Jumpin’ Jack Flash, the focus is on transformations of riffs, which are important structural elements, as well as the effect of a riff’s presence on determining certain aspects of the composition. In versions of The Doors’ The End, the analysed subject is the dynamic, partly improvised form of the song. The research led to specifying the range and types of modifications applied to rock works by their authors and performers.