Patologia społeczna. Perspektywa geograficzna

Patologia społeczna. Perspektywa geograficzna to interdyscyplinarne studium, w którym określono usytuowanie i znaczenie badań patologii społecznej w geografii. Treści dotyczące przedmiotu, podmiotu i obszaru odniesienia zawierają różne perspektywy, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy geograficznej. Przedstawiono miejsce geografii w naukach badających patologię społeczną oraz podejścia, szkoły i subdyscypliny geografii podejmujące rozpatrywane zagadnienie. Zaprezentowano koncepcje – nowe, zaproponowane na potrzeby podjętego tematu (koncepcja człowieka podlegającego patologii społecznej) oraz obecne już w geografii, z wyeksponowaniem ich nowego wykorzystania (koncepcja sieci społecznych i zapobiegania przestępczości przez kształtowanie przestrzeni). Przedstawiono znaczenie geograficznych systemów informacyjnych (GIS) w badaniu patologii społecznej, wskazując płaszczyzny ich wykorzystania oraz definiując ich społeczny wymiar w podejściu innowacyjnym i krytycznym. Praca zawiera studium przypadku, którym jest Rosja. W propozycji postępowania uwzględniono specyfikę dostępności i wiarygodności materiałów ilościowych i jakościowych oraz prace analityczne z tego obszaru. Końcowym etapem pracy jest propozycja badania patologii społecznej od ujęcia dyscyplinarnego, przez multidyscyplinarne i interdyscyplinarne, kończąc na transdyscyplinarnym. Zaproponowano autorską koncepcję DYMITR uwzględniającą wyjątkowość poszczególnych ujęć, nie deprecjonując któregokolwiek z nich. Klamrę rozważań stanowią wnioski poznawcze, metodyczne i aplikacyjne.

Addressing the issue of social pathology involves, on one hand, moving on the border of various scientific disciplines, on the other - an arbitrary decision on whether to consider or ignore solutions established for these particular disciplines. Research on social pathology in geography is realised in three aspects: spatial, regional and environmental. The geographical identity defines the applicability of solutions concerning social pathology for varying spatial scales. The author hereof proposes two terms when tackling the issue at hand from a geographical point of view - social geopathology and geotrauma. The studies of geographers on social pathology involve four perspectives: disciplinary, multidisciplinary, inter-disciplinary and trans-disciplinary. In each of those perspectives, the role of geography is defined differently, which translates to a different position of geography among scientific fields addressing the issue of social pathology. The research procedure applied to the Russian case study indicates measures viable for implementation; it takes into consideration the specific character of the region and has some universal features which allow to reference the study in research conducted in other corners of the world.