Czy synestezja wspomaga procesy pamięciowe? - Badanie Internetowe

Praca opisuje zjawisko synestezji, kładąc nacisk na częstość jej występowania, wpływ na pamięć osób jej doświadczających, jak również eksploruje kwestię ilościowego, bądź jakościowego charakteru tego fenomenu. Synestezja występuje wtedy, gdy bodziec prezentowany w jednej modalności wywołuje wrażenie w innej modalności. W pracy skoncentrowano się na najczęściej występującej odmianie – synestezji (dźwięk)→(kolor). Na wstępie poruszono kwestie definicji, odmian i metod badania opisywanego zjawiska. Wzięto pod uwagę zarówno klasyczne definicje Vernona (1937, Simon Baron-Cohen, 1987), jak i nowsze, proponowane przez Grossenbachera i Lovelacea (2001). Odmiany synestezji zostały z omówione z uwzględnieniem nowo zaobserwowanych rodzajów zjawiska (Novich, Cheng, Eagleman, 2011; Ramahandran, Brang, 2008; Saenz, Koch, 2008). Opisano także teorie powstawania synestezji takie jak Rozhamowane sprzężenie zwrotne (Grossenbacher, 2001), Teoria sensorycznych przecieków lub Wyuczonych asocjacji (Harrison, 2001). Opisano również dane dotyczące możliwego genetycznego podłoża opisywanego zjawiska (Harrison, 2001;Tomson i inni, 2011). Przedstawiono także najważniejsze eksperymenty prowadzone nad zjawiskiem synestezji, takie jak badania Paulesu i innych (1995) nad neuroanatomicznym podłożem synestezji. Przegląd badań nad częstością występowania zawiera wszystkie znane autorowi badania dotyczące tego wątku, podobnie jak w przypadku domniemanego wpływu synestezji na pamięć (na przykład Bor, Billington, Baron-Cohen, 2007; Mills i inni, 2006; Rothen i Meier, 2009, 2010; Yaro i Ward, 2007). Część z nich zdaje się potwierdzać hipotezę o lepszej pamięci wśród synestetów, jednak większość, szczególnie nowsze badania nie będące studiami przypadku, pokazuje raczej niewielki wpływ zjawiska na pamięć. Osobny rozdział poświęcono również ilościowemu/jakościowemu charakterowi opisywanego zjawiska i związanym z nim badaniom (Beeli, Esslen i Jäncke, 2007; Gilbert, Martin, Kemp, 1996; Kemp i Gilbert, 1997; Marks, 1975; Smilek i inni, 2007). Druga część zawiera opis badań własnych, z podziałem na poszczególne etapy, metodologię i opis narzędzi, zastosowanych podczas badania, w tym również własnego narzędzia – strony internetowej, przeznaczonej do ilościowych badań nad zjawiskiem synestezji. W badaniach wzięło udział 1798 osób, z czego 687 (536 kobiet i 145 mężczyzn) wypełniło do końca obie części testu i wszystkie jego podtesty. Średni wiek badanych wynosił 25,7 lat (min 18, max 72, SD=7,3). Badania własne dotyczyły trzech słabo zbadanych zagadnień związanych ze zjawiskiem synestezji. Pierwszym z nich była częstość występowania synestezji, która w opisywanych badaniach wyniosła 3,6%, czyli 72 razy więcej niż do niedawna zakładano w literaturze przedmiotu. Wartość ta pokrywa się z najnowszymi oszacowaniami pochodzącymi z innych badań, wahającymi pomiędzy 1% a 5% populacji (Simner i inni, 2006). Drugie dotyczyło często poruszanej(a jednocześnie bardzo słabo zbadanej) kwestii domniemanego pozytywnego wpływu synestezji na zapamiętywanie. Ostatnie pytanie odnosiło się do jakościowego, bądź też ilościowego charakteru zjawiska synestezji, czyli pytania o to, czy wszyscy jesteśmy w różnym stopniu synestetami, czy też synestezja jest zjawiskiem jednostkowym, a synesteci różnią się jakościowo od reszty populacji. Uzyskany normalny rozkład częstości wyników testu na prawdziwość synestezji wskazuje raczej na ilościowy charakter opisywanego zjawiska. Wyniki zastosowanych testów pamięciowych „liczby”, „cytaty” i „błędziak” korelowały w bardzo niewielkim stopniu z wysokim wynikiem testu na prawdziwość synestezji, wyjaśniając jedynie 1% wariancji. Również analiza wariancji (ANOVA) pokazała, że osoby o wysokim wyniku w teście na prawdziwość synestezji nie różnią istotnie pod względem efektów pamięciowych od osób o niskim wyniku w teście na prawdziwość synestezji. Rezultaty te wskazują na brak, bądź też bardzo niewielki wpływ synestezji na pamięć przejawiających ją osób.

This study describes the phenomenon of synaesthesia, focusing mainly at its frequency, impact on memory achievements and its qualitive or quantitive nature. Synesthesia occurs when the stimulus presented in one modality produces sensations in another modality. This thesis focuses on the most common variant - synaesthesia (sound) → (color). At the beginning, issues of definition, its different forms and methods of testing were discussed. Both the classical Vernon’s definition (1937, after: Simon Baron-Cohen, 1987), as well as newer, proposed by Grossenbacher and Lovelacea (2001) were taken into consideration. Variety of synaesthesia forms have been discussed, including newly observed kinds (Novich, Cheng, Eagleman, 2011; Ramahandran, Brang, 2008, Saenz, Koch, 2008). Theories of how synaesthesia is formed, such as disinhibited feedback (Grossenbacher, 2001), the theory of sensory leakage or learned associations (Harrison, 2001) are also discussed. The data on the possible genetic basis of this phenomenon (Harrison, 2001; Tomson et al, 2011) is also described. Another chapter presents the most important research on the phenomenon of synesthesia, such as investigations of Paulesu and others (1995) taking into account the neuroanatomical basis of synaesthesia. A review of research on the prevalence of synaesthesia is presented. Similar review of research considering the alleged effect of synaesthesis on memory (for example, Bor, Billington, Baron-Cohen, 2007, Mills et al, 2006; Rothen and Meier, 2009, 2010; Yaro and Ward, 2007). Some of them seem to confirm the hypothesis of synesthetes’ better memory, others, especially recent, non-case study investigations, show little effect of synaesthesia on memory. A separate chapter is devoted to the quantitative /qualitative nature of synaesthesia (Beeli, Esslen and Jancke, 2007, Gilbert, Martin, Kemp, 1996; Kemp and Gilbert, 1997; Marks, 1975; Smilek at al, 2007). The second part contains the description of one’s own research, divided into various stages, its methodology and description of the tools used during the tests, including own tool - a website dedicated to the quantitative research on the phenomenon of synaesthesia. A total of 1798 people took part in the research, of whom 687 (536 women and 145 men) fulfilled both parts of the test and all of its subtests. The mean age was 25.7 years (min 18, max 72, SD = 7.3). The study focused on three poorly investigated issues related to the phenomenon of synaesthesia. The first concerned the prelevance of synaesthesia in the internet users population. In the described study, it was 3.6%, which is 72 times more than, until recently, was assumed in the literature. This value corresponds to the estimates from most recent studies, which range between 1% and 5% of the population (Simner et al, 2006). The second issue concerns often the discussed (yet very poorly explored) issue of the supposedly positive impact of synesthesia on memorization. The last question referred to the the qualitative or quantitative nature of synaesthesia. The question is whether we are all, to varying degrees, synesthetes, or synesthesia is an isolated phenomenon and synesthetes qualitatively differ from the rest of the population. Normal distribution of test results of synaesthesia’s genuiness acquired in the presented research indicates rather a quantitative nature The correlation of results of the used memory tests "numbers", "quotes" and "błędziak" with high results of synaesthesia’s genuineness test were very low, explaining only 1% of the variance. Also, the analysis of variance (ANOVA) showed that those with a high score in the test of the genuiness of synaesthesia do not differ significantly in terms of memory effects from people with a low score in the test of the genuiness of synaesthesia. These results indicate none, or very little effect of synaesthesia on memory.