Dark patterns w serwisach e-commerce: Analiza technik manipulacyjnych w architekurze informacji

W dobie intensywnego rozwoju technologii internetowych, serwisy e-commerce stały się nieodłącznym elementem codziennego życia konsumentów. Zakupy online zyskują na popularności, a firmy starają się maksymalizować sprzedaż i zadowolenie klientów. W tym celu często stosują różnorodne strategie projektowe, w tym techniki manipulacyjne zwane dark patterns. Te celowo zaprojektowane elementy interfejsu mają skłonić użytkowników do podjęcia decyzji korzystnych dla właściciela serwisu, często kosztem ich własnych interesów. Głównym celem tej pracy jest zrozumienie, jak dark patterns są wykorzystywane w serwisach e-commerce oraz jakie mają konsekwencje dla użytkowników. Praca ma na celu identyfikację i klasyfikację różnych typów dark patterns, analizę ich wpływu na decyzje użytkowników oraz przedstawienie przykładów z rzeczywistych serwisów e-commerce. Zrozumienie tych technik jest kluczowe zarówno dla projektantów interfejsów, którzy mogą dążyć do bardziej etycznego projektowania, jak i dla użytkowników, którzy dzięki tej wiedzy mogą podejmować bardziej świadome decyzje. Praca ta przyczynia się do zwiększenia transparentności i etyczności w projektowaniu interfejsów użytkownika, co ma bezpośredni wpływ na poprawę doświadczeń użytkowników w serwisach e-commerce.

In the era of rapid development of internet technologies, e-commerce services have become an integral part of consumers' daily lives. Online shopping is gaining popularity, and companies strive to maximize sales and customer satisfaction. To achieve this, they often employ various design strategies, including manipulative techniques known as dark patterns. These deliberately designed interface elements aim to prompt users to make decisions beneficial to the website owner, often at the expense of the users' own interests. The main goal of this work is to understand how dark patterns are used in e-commerce services and what consequences they have for users. The work aims to identify and classify different types of dark patterns, analyze their impact on user decisions, and present examples from real e-commerce services. Understanding these techniques is crucial both for interface designers, who may seek to pursue more ethical design practices, and for users, who can make more informed decisions with this knowledge. This work contributes to increasing transparency and ethics in user interface design, which directly improves user experiences in e-commerce services.