Korepetycje a szkoła: analiza pozaszkolnego przygotowania do wymagań egzaminacyjnych

W Carskiej Rosji w XIX wieku korepetytorami nazywano nauczycieli, którzy nadzorowali i kierowali wykonanie prac domowych po zajęciach szkolnych przez uczniów korpusów kadetów w internatach. Kierownictwo i nadzór powoli przechodziło w pomoc podczas odrabiania zadań domowych. Wkrótce to byli nauczyciele, których rodzice prosili o taką pomoc, oczywiście za pewną sumę pieniężną. W drugiej połowie XIX wieku korepetytorem był nauczyciel, zarabiający na życie lekcjami prywatnymi. Ówczesne państwo kontrolowało i monitorowało zjawisko korepetycji. Prywatni nauczyciele winni byli otrzymać pozwolenie na prowadzenie zajęć u inspektora szkół ludowych, który z kolei miał obowiązek w sprawozdaniu rocznym do Ministerstwa Edukacji Ludowej dołączyć godziny lekcji domowych do lekcji szkolnych. Znaleźć pracę było dość trudno, gazety z lat 1862-1864 zamieszczały dużo ogłoszeń na temat lekcji prywatnych udzielanych przez nauczycieli, studentów, seminarzystów. Odnalezienie pracy u ludzi bogatych i zamożnych oznaczało jednocześnie wzrost kariery pedagogicznej. Cele dydaktyczne nie były pryorytetem, a zajęcia stawali się po prostu reklamą dla korepetytora. Czy w XXI wieku sytacja dotycząca zjawiska korepetycji zmieniła się? Oto wyniki badań zjawiska korepetycji i kursów przygotowawczych podczas realizacji w latach 2008-2009 międzynarodowego projektu „Monitorowanie korepetycji”, zainicjowanym przez Open Society Institute w Budapeszcie. Procent maturzystów korzystających z korepetycji lub kursów przygotowawczych do egzaminów wstępnych na uczelnie wyniósł: w Słowacji 34%, w Chorwacji 28% uczniów korzystało z korepetycji, 42% uczęszczało na kursy przygotowawcze, w Ukrainie 68% uczniów korzystało z lekcji prywatnych, 38% - z kursów przygotowawczych. W Polsce 50% maturzystów korzytało z lekcji u korepetytorów i kursów przygotowawczych. Wyniki badań na terenie Białorusi gromadzą informację o zasięgu lekcji prywatnych i kursów przygotowawczych, ich rozpowszechnienie podczas przygotowań do matury i egzaminów wstępnych na uczelnie wyższą. Oprócz danych statystycznych przedstawiona jest opinia młodzieży na temat samego zjawiska lekcji prywatnych.

In Tsarist Russia of the XIX century the word tutor was referred to a teacher under whose supervision and guidance pupils living in cadet boarding schools were doing homework. With time tutoring became associated with helping pupils to do their homework. A short time later the term tutor was applied to teachers whom parents hired privately to help their children to prepare homework for some material reward. In the second half of the XIX century the word tutor was applied to a teacher who earned his living as a private tutor. Russia tried to institutionalize and control the system of private tutoring. Those who wanted to give private lessons to pupils had to receive a written permission from an inspector of public schools who was obliged to include into his Annual Report for the Ministry of Public Education besides school hours the hours which teachers spent on private tutoring. It wasn’t easy to find private lessons. The newspapers of 1862-1864 years were full of advertising of private tutorial services offered by teachers, students and seminarians. Private tutoring of the children of rich and noble parents implied advancement in a teaching career of a tutor. In such instances didactic purposes were not a priority and private lessons served as an advertisement of tutorial services. Has the situation with tutoring changed in the XXI century? Results of the study of private tutoring and preparatory courses obtained from the international project “Monitoring of Private Tutoring” realized in 2005 (Open Society Institute, Budapest) gave the following data. The number of school leavers in Slovakia who received private tutoring in order to prepare for entrance examinations to a higher educational institution averaged 34%. In Croatia 28% of pupils received private tutoring and 42% attended preparatory courses. In Ukraine 68% of pupils received private tutoring and 38% attended preparatory courses. In Poland 50% of school leavers received private tutoring or attended preparatory courses. The results of the study of private tutoring and preparatory courses in the Republic of Belarus carried out in 2008-2009 years evidence popularity of the above phenomena among pupils and their parents while preparing for final exams at school or for entrance examinations to a higher educational institution. Besides statistical data presents pupils’ opinion on private tutoring and preparatory courses. Comparative analysis of private tutoring and preparatory courses in the three countries (the Republic of Belarus, Poland and the Ukraine) is also given.