Relacja między fikcjonalnym utworem filmowym a odbiorcą w koncepcjach Romana Ingardena, Leopolda Blausteina i Jerzego Pelca

Celem niniejszej pracy jest zbadanie rodzaju relacji pomiędzy utworem filmowym a widzem w koncepcjach Romana Ingardena, Leopolda Blausteina i Jerzego Pelca, ze szczególnym uwzględnieniem relacji interakcji. Utwór filmowy ujmowany jest w tej pracy jako film rozumiany potocznie lub fabularna gra wideo. Za pomocą metod analizy pojęciowej i interpretacji dzieł poszczególnych autorów wskazane są warunki możliwości zaistnienia interakcji, sposoby, na jakie może objawiać się przy potocznym rozpatrzeniu tematyki utworu filmowego, a także w koncepcjach podanych filozofów. Zbadane zostają pojęcia „interakcji”, „ingerencji”, a także „interpretacji”. W koncepcjach Ingardena i Pelca wykazana zostaje niemożliwość zaistnienia związku interakcyjnego, natomiast w teorii Blausteina powyższa relacja jest możliwa. Pokazane zostają zatem poglądy powyższych filozofów na relacje pomiędzy widzem a utworem filmowym i rozpatrzone zostają w ich świetle nowe media – gry wideo. Niniejsza praca może być przyczynkiem do dalszej dyskusji na temat charakteru utworów filmowych oraz związku interakcji.

The aim of this work is to research on the kind of relation between a cinematic work and a viewer in philosophies of Roman Ingarden, Leopold Blaustein and Jerzy Pelc, with special attention towards interaction as a relation. A cinematic work is considered here as a film (commonly understood) or a story video game. Using the methods of term analysis and interpretation of the works of respective authors, conditions for occurence of interaction and ways of understanding it both in common view and in concepts of indicated philosophers are pointed out. Terms such as interaction, interference and interpretation are closely researched. In philosophies of Ingarden and Pelc occurence of interaction is contradicted, whereas in Blaustein's theory that relation is possible. Therefore the views of respective philosophers on relation between a viewer and a cinematic work are presented and new media are considered in the light of their perspectives. This work may be an introduction to the further discussion on the matter of nature of cinematic works and the relation of interaction.