Językowy obraz fene

Praca dotyczy obrazu świata zawartego w języku węgierskim. Jej celem jest nakreślenie językowego obrazu wycinka rzeczywistości denotowanego przez słowo fene, mającego niejasne znaczenie. Fene jest może odnosić się zarówno do dzikich zwierząt jak i grupy jednostek chorobowych. Jest używane jako przekleństwo i wyraża negatywne emocje towarzyszące nadawcy komunikatu. Utożsamia się je z czymś dzikim, niebezpiecznym. Środki, które zostały podjęte w celu analizy językowego obrazu fene to zestawienie danych pozyskanych ze słowników i analiza blisko sześćdziesięciu węgierskich związków frazeologicznych zawierających słowo fene. Do źródeł, którymi się posługiwano, należą węgierskie słowniki etymologiczne (Új magyar etimológiai szótár, Etimológiai szótár. Magyar szavak és toldalékok eredete), objaśniające (A magyar nyelv értelmező szótára, A magyar nyelv szótára, Értelmező szótár+, Magyar értelmező kéziszótár), leksykony (Magyar néprajzi lexikon, Pallas nagy lexikona) i słowniki przysłów (Magyar szólástár. Szólások, helyzetmondatok, közmondások értelmező és fogalmi szótára, Magyar szólások és közmondások szótára, Szólások és közmondások, Magyar szólások és közmondások). Po analizie materiału można było zauważyć, że znaczenie fene zmieniało się na przestrzeni wieków. Fene mogło łączyć w sobie cechy dzikiej bestii, istoty nadnaturalnej oraz choroby. Obecnie jego znaczenie jest zatarte, słowo jest przekleństwem i komunikuje negatywne emocje, takie jak gniew.

The paper concerns the image of the world contained in the Hungarian language. Its purpose is to draw a linguistic image of the part of reality denoted by the word fene, which has an unclear meaning. Fene can refer to both wild animals and a group of disease entities. It is used as a curse word and expresses negative emotions accompanying the sender of the message. It is identified with something wild and dangerous. The means that were taken to analyze the linguistic image of fene is the comparison of data obtained from dictionaries and the analysis of nearly sixty Hungarian phraseological units containing the word fene. The sources used include Hungarian etymological dictionaries (Új magyar etimológiai szótár, Etimológiai szótár. Magyar szavak és toldalékok eredete), explanatory dictionaries (A magyar nyelv értelmező szótára, A magyar nyelv szótára, Értelmező szótár+, Magyar értelmező kéziszótár), lexicons (Magyar néprajzi lexikon, Pallas nagy lexikona) and dictionaries of proverbs (Magyar szólástár. Szólások, helyzetmondatok, közmondások értelmező és fogalmi szótára, Magyar szólások és közmondások szótára, Szólások és közmondások, Magyar szólások és közmondások). After analyzing the material, it could be seen that the meaning of fene changed over the centuries. Fene could combine the characteristics of a wild beast, a supernatural being and a disease. Today its meaning is blurred, the word is a curse and communicates negative emotions such as anger.