Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce w latach 2004-2022 a motywacje do godzenia ról rodzinnych i zawodowych w obliczu dyskryminacji płciowej

Współczesny model życia i miejsce kobiet w społeczeństwie wyłaniały się w okresie dziesiątek lat. Ich role istotnie ewoluowały na tle uwarunkowań historycznych, przemian społeczno-kulturowych i transformacji gospodarczej. Wciąż jednak ich postrzeganie w społeczeństwie i rodzinie przesiąknięte jest wieloma głęboko zakorzenionymi stereotypami, i krzywdzącymi uprzedzeniami. W życiu prywatnym i zawodowym nadal mierzą się one z przejawami nierównego traktowania i dyskryminacji ze względu na płeć. Mimo że egzystują w czasach, w których już dawno zniesiono ostatnie ślady patriarchatu, to wciąż zmuszone są walczyć o własną pozycję, a pragnąc osiągnąć upragnione cele stają w obliczu niepodważalnej konieczności udowadniania, że są dla mężczyzn równorzędnymi partnerami w świecie biznesu, zdolnymi efektywnie łączyć rolę domowo-rodzinną z możliwością spełniania się na płaszczyźnie zawodowej. Niesprawiedliwe traktowanie przedstawicielek płci żeńskiej dostrzegają krajowe i międzynarodowe instytucje publiczne i organizacje pozarządowe, które od lat promują, popularyzują i aktywnie realizują politykę równościową, wdrażając nowoczesne instrumenty ukierunkowane na wyeliminowanie lub przynajmniej złagodzenie tego problemu. Celem poznawczym mojej pracy dyplomowej był wnikliwy przegląd literatury naukowej poświęconej problematyce wielopłaszczyznowej dyskryminacji przedstawicielek żeńskiej części populacji we współczesnej rzeczywistości gospodarki rynkowej, a celem pragmatycznym – diagnoza sytuacji kobiet na polskim rynku pracy oraz analiza i ocena motywacji przedstawicielek płci żeńskiej do godzenia roli domowo-rodzinnej i zawodowej w obliczu powszechnie panującego zjawiska dyskryminacji i nierówności płciowej. W pracy dyplomowej starałam się dowieść, iż mimo realizowanej polityki równościowej, sukcesywnie zwiększającej poziom aktywności zawodowej kobiet na rynku pracy i poprawiającej ich życiowe szanse, sytuacja populacji żeńskiej w zatrudnieniu wciąż jest mniej korzystna niż mężczyzn. Przeprowadzony w rozdziale drugim proces empiryczny umożliwił na pozytywną weryfikację wszystkich sformułowanych w pracy dyplomowej hipotez. Na postawie wyników własnych badań empirycznych sformułowałam następujące wnioski: − po pierwsze: do przejawów dyskryminacji, z jakimi mierzą się polskie kobiety, należy zaliczyć przede wszystkim lukę płacową oraz szablonowe i krzywdzące traktowanie kobiet wedle utartych stereotypów i niskie szanse na awans; − po drugie: stereotypowo przypisywana kobietom rola domowo-rodzinna stanowi powszechną przyczynę dezaktywizacji zawodowej lub przestoju w rozwoju kariery przedstawicielek płci żeńskiej; − po trzecie: państwo i organizacje pozarządowe intensywnie promują politykę równościową na rynku pracy w Polsce, jednak wiele spośród podejmowanych działań przybiera w ocenie kobiet charakter fasadowy i pozostaje w fazie niezrealizowanych w praktyce deklaracji; − po czwarte: zjawisko dyskryminacji płciowej na rynku pracy demotywuje współczesne kobiety do łączenia ról rodzinno-domowych i zawodowych, a wybór pomiędzy karierą i macierzyństwem staje się istotną przyczyną konfliktu wewnętrznego towarzyszącego większości przedstawicielek płci żeńskiej.