礼儀と言語　―　日本語における皮肉的な敬語の識別とその分析について　―　

Celem niniejszej pracy było znalezienie sposobu na identyfikację sarkastycznego użycia form honoryfikatywnych występujących w grzecznościowej warstwie języka japońskiego, a także analiza poszczególnych przykładów, zwracając uwagę na złożoność honoryfikatywności tegoż języka. Najpierw omówione zostało zjawisko sarkazmu oraz ironii, a jednocześnie różne teorie dotyczące ich identyfikacji w języku, ze szczególnym uwzględnieniem podejścia lingwistycznego. W kontekście języka japońskiego przeanalizowane zostały również specyficzne strategie wyrażania sarkazmu, które mogą różnić się od tych stosowanych w innych kulturach. Następnie skupiono się na badaniu, które miało na celu, sprawdzenie co rodowici użytkownicy języka japońskiego uważają za sarkazm, kiedy używają lub słyszą język grzecznościowy, a także w jaki sposób sarkazm i ironię identyfikują.

The aim of this paper was to find a way to identify sarcastic use of honorific forms within the polite layer of the Japanese language, as well as to analyze specific examples, paying attention to the complexity of honorificity. First, the phenomena of sarcasm and irony were discussed, along with various theories regarding their identification in language, with a particular focus on the linguistic approach. In the context of the Japanese language, specific strategies for expressing sarcasm, which might differ from those used in other cultures were also analyzed. Subsequently, the study focused on examining what native Japanese speakers consider to be sarcasm when using or hearing honorific language, as well as how they identify this type of sarcasm and irony.

本論の目的は、日本語の敬語層における皮肉の使用法を識別する方法を見つけること、及び敬語の複雑さに注意を払いながら各例を分析することである。まず、皮肉やアイロニーの現象、そしてそれらの識別に関するさまざまな理論を特に言語学的アプローチに焦点を当てて議論した。日本語では、他の文化とは異なる皮肉の表現戦略も分析された。その後、日本語を母国語とする話者が敬語を使用する際、または敬語を聞いた際に何を皮肉とみなすか、さらに皮肉やアイロニーをどのように識別するかを調べることを目的とした研究に焦点を当てた。