Przedstawienia dłoni w jaskiniach Kalimantanu

Praca stanowi syntezę dotychczasowych badań poświęconych sztuce naskalnej regionu Sangkulirang – Mangkalihat we Wschodnim Kalimantanie. Jej przedmiotem jest próba ich przybliżenia i usystematyzowania, ze szczególnym uwzględnieniem rozważań dotyczących zdobionych przedstawień dłoni w Indonezji. Przytoczone badania zostały osadzone w kontekście historii rozwoju archeologii jako dziedziny naukowej w tym kraju, oraz w kontekście trwającej dyskusji dotyczącej obecności Homo sapiens na tych terenach. Praca zawiera także propozycję własnej hipotezy interpretacyjnej zdobionych wizerunków dłoni. Praca została podzielona na cztery rozdziały. Pierwszy rozdział stanowi wprowadzenie do przedmiotu badań. Została w nim przedstawiona historia archeologii jako dziedziny naukowej rozwijającej się we współczesnej Indonezji, oraz przybliżone zostały problemy periodyzacji indonezyjskich pradziejów. Drugi rozdział poświęcony został wyspie Kalimantan (Borneo), gdzie odkryte zostały zdobione przedstawienia dłoni. W tej części przybliżono historię badań regionu oraz odkrytą sztukę naskalną. Trzeci rozdział to część analityczna. Na bazie opisanej w drugim rozdziale sztuki naskalnej powstała prosta typologia zdobionych odbić dłoni z uwzględnieniem jaskiń, w których się one znajdują. Pozwoliło to wydzielić najbardziej zróżnicowane jaskinie i nanieść na mapę ich położenie względem innych jaskiń zawierających sztukę naskalną. Rozdział czwarty to część interpretacyjna. Autorka odniosła się do położenia jaskiń względem siebie oraz podjęła próbę zinterpretowania sztuki w oparciu o znane już archeologii hipotezy. W tej części wyzwaniem okazały się konstelacje zwane drzewem życia, które zdaniem autorki nie wpisują się w żaden z zaproponowanych kluczy interpretacyjnych. Stąd też podjęta została próba nieco innego spojrzenia na zdobione przedstawienia dłoni z jaskini Gua Tewet, Gua Ham i Gua Harto. Wykorzystując badania z zakresu antropologii kultury i psychologii społecznej, autorka zaproponowała spojrzenie na niektóre przedstawienia zdobionych wizerunków dłoni z perspektywy ludycznej, oraz jak na rytuał manifestujący przynależność do grupy.

Presented thesis is a synthesis of previous research on the rock art of the Sangkulirang - Mangkalihat region in Eastern Kalimantan. It is an attempt of presentation and systematization, with particular emphasis on considerations regarding decorated representations of hand stencils in Indonesia. Cited research was set in the context of history of development of archeology as a scientific field in this country, and in the context of the ongoing discussion regarding the presence of Homo sapiens in mentioned area. Thesis also includes a proposal of author's own interpretation hypothesis for decorated hand stencils. Thesis is divided into four chapters. The first chapter is an introduction to the subject of research. It presents the history of archaeology as a scientific field developing in Indonesia, and the problems of periodization of Indonesian prehistory. The second chapter is devoted to the island of Kalimantan (Borneo), where decorated representations of hand stencils were discovered. This part of the work presents the history of research in the region and the discovered rock art. The third chapter is the analytical part. Based on the rock art described in the second part a simple typology of decorated hand stencils was created, taking into account the caves in which they were found. This allowed author to bring out the most diverse caves and map their location in relation to other caves containing rock art. Chapter four constitute the interpretive part. Author referred to the caves location and it's relation to each other. Also attempted to interpret discovered cave art, based on hypotheses already known in archaeology. In this part, constellations called the tree of life turned out to be the most challenging, because according to the author, they do not fit into any of a proposed interpretation keys. Hence, an attempt was made to look at the decorated hand stencils representations from the Gua Tewet, Gua Ham and Gua Harto caves in a slightly different way. Using research based in the field of cultural anthropology and social psychology, author proposed to look at some of hand stencils from a ludic perspective, and as a ritual belonging to a group.