Prasa polonijna w Niemczech w latach 2004–2016

Jednym z najważniejszych wydarzeń we współczesnej historii Polski nastąpiło 1 maja 2004 roku – wówczas, na mocy Traktatu Ateńskiego, Rzeczpospolita Polska przystąpiła do struktur Unii Europejskiej. Jednym ze zjawisk wywołanym wstąpieniem Polski do UE było wzmożenie emigracji polskich obywateli do innych krajów europejskich. O skali migracji polskich obywateli świadczyć mogą liczne raporty Głównego Urzędy Statystycznego. Według jednego z nich, od końca 2004 roku do końca 2005 roku z Polski wyjechało blisko pół miliona osób (ok. 430 tysięcy osób). Pod koniec 2016 roku najliczniejsza grupa polskich obywateli przebywała na terenie Wielkiej Brytanii – liczyła ona wówczas 788 tysięcy. Drugim państwem, w którym pod koniec 2016 roku przebywało znaczne grono Polaków – bowiem 687 tysięcy – była Republika Federalna Niemiec. Historyczne ruchy polskiej ludności na tereny współczesnych Niemiec, a także dane statystyczne dotyczące skali emigracji Polaków do RFN po 2004 roku sprawiają, iż zagadnienie polskiej diaspory, a także aktywności Polonii w tym kraju, stanowią interesujący, niezwykle aktualny przedmiot badań, uwzględniający szereg kontekstów, tj. politycznych, społecznych i kulturowych. Szczególną formę aktywności emigrantów, także polskich obywateli przebywających poza granicami kraju, stanowi działalność w sferze mediów, przejawiająca się tworzeniem własnych środków masowej komunikacji. Upowszechnienie nowych technologii, a w szczególności Internetu, umożliwiło Polakom na emigracji tworzenie mniej lub bardziej profesjonalnych mediów, tj. prasa, audycje radiowe i telewizyjne. Ponadto, popularność środowiska sieciowego, a także dowolność w tworzeniu treści, wpłynęło na upowszechnienie wypowiedzi charakterystycznych wyłącznie dla środowiska sieciowego, tj. blogi czy wideoblogi. Polscy emigranci skrzętnie wykorzystali szansę, jaką dał im Internet, adaptując wspomniane formy wyrazu do własnych potrzeb. W rozprawie doktorskiej podjęto próbę jak najszerszej prezentacji mediów polonijnych w Niemczech. Przedstawiono oraz omówiono tytuły prasy polonijnej tradycyjnej i internetowej, audycje i rozgłośnie radiowe, stacje telewizyjne, a także opisano media elektroniczne (portale internetowe, blogi oraz wideoblogi). Badaniu poddano polonijny rynek mediów tradycyjnych i sieciowych w latach 2004-2016 w Niemczech, z wyszczególnieniem tytułu prasowego „MojeMiasto”. W efekcie, przedstawiono 23 tytuły prasowe, opisano przeszło 12 audycji radiowych oraz dwie internetowe rozgłośnie radiowe, omówiono dwa kanały telewizyjne, odniesiono się do 13 portali i witryn internetowych, opisano na siedmiu blogach, a także przedstawiono pięć wideoblogów. Dokładnej analizie poddano wspomniany już polonijny periodyk – „MojeMiasto” – ukazujący się w Niemczech nieprzerwanie od 2007 roku. W związku z reprezentatywnym charakterem owego tytułu, wnioski wyciągnięte na podstawie analizy zawartości i treści czasopisma oraz jego wersji internetowej, pozwoliły na ocenę działalności medialnej, a w szczególności w zakresie wydawnictw prasowych, polskich obywateli mieszkających w Niemczech. Przeprowadzone badania, tj. analiza historyczna, analiza polityczna, badanie ankietowe, a także analiza zawartości i treści wyszczególnionego czasopisma pozwala na stwierdzenie, iż pośród cech charakterystycznych przypisanych mediom polonijnym, zarówno w wersji tradycyjnej, jak i internetowej, należy wyróżnić wielotematyczność, wielogatunkowość oraz intertekstualność. Cechy te sprawiają, że media te cieszą się zainteresowaniem społeczności polskich migrantów, którzy traktują je jako źródło informacji, rozrywki oraz porad. Z tegoż powodu, pośród najważniejszych funkcji tychże mediów należy wymienić nie tylko informację, ale także konsolidację Polonii. Jest to związane z faktem, iż media polonijne poprzez opisywanie istotnych kwestii z punktu widzenia życia poza granicami ojczyzny jednoczą polskich emigrantów.

The one of the most important day of contemporary Polish history is 1 May 2004,when Poland was admitted do the European Union by virtue of the Treaty of Athens. Since then, the number of Poles who decided to emigrate started to grow significantly. As the surves shows, from the end of 2004 to the end of 2005 nearly half a million people left Poland. The group of Polish citizens staying outside the country grew year by year. At the end of 2013 over 1,121 thousand Poles lived in the other country than Poland. Undoubtedly, the development of new technologies, especially the Internet, has had an impact for reducing the many negative consequences of emigration. Now, the new media facilitate the intehration of Poles who live outside ther homeland. The main aim of the research is to present the Polish media, especially the press, created in the Federal Republic of Germany in the years 2004-2016 in the traditional and online versions. I tried to present the media activities of Poles living in Germany. I textualized the examples of the Polish media in Germany, specifically: titles of taditional press, radio stations or radio programmes and TV stations and online media. Additionaly, I decided to describe the Polish online media in this country, such as: web portals, blogs and video blogs. Important part of my diploma work is an analysis of content of a representative Polish bimonthly magazine – „MojeMiasto”. Furthemore, the main research problem of the dissertation concentrates around the thesis that the Polish media in Germany in the years 2004-2016 (in both traditional and Internet versions) have an important impact on Poles' activity, consolidation of Polish citizens living abroad. On this account, I decided to use the few various research methods, such as: a survey among Poles in Germany where I have focused on questions about Polish media in this country and the analysis of content of „MojeMiasto” – selected Polish periodical. The query indicates to the following conclusions: (1) the most popular press genres published in the analysed title are information genres; (2) the covers of the analysed journal refer to the current events related with the Polish community, the current situation in Poland or in Germany; (3) among the dominant topics a few should be mention, especially: the current geopolitical and social situation in Poland or in Germany, the cultural and social life of Polish emigration in Germany. Reference to the above findings, should be state that Polih media in Germany are multi-theme, multi-species and intertextual. This attributes make them popular among the Poles living abroad, who treat this medias as one of the most important sources of information, advices and entertainment. All this things have the power to have an effect of consolidation of the Polish coomunity. It should be stated that the Polish media who are making abroad, especially the press titles, are "an indispensable correlate of the process of social impact, a material carrier of intercultural communication, a determinant of cultural and identity awareness". Therefore, the number of Polish medias in Germany is absolutetly related with the numer of Poles who live in this country. Because of Brexit, it is very possible that population of Polish emigrants in Germany will increase in the future, and that is why the group of medias addressed to this target group will also augment. It is worth adding that some functions of traditional media (such as the printess press, traditional radio station and tradidtional TV station) will be replace by the online version of them (for example: online press, online radio station or online TV station). This stems from the fact that present emigrants born in the late '80s or in the early '90 treat the network space as natural space of communication and important source of information.