Samodzielność dzieci w młodszym wieku szkolnym w systemie edukacji i w środowisku rodzinnym - perspektywa uczniów, rodziców i nauczycieli

Niniejsza praca poświęcona jest tematyce samodzielności rozumianej jako radzenie sobie bez wsparcia innych i samostanowienie. Omawia jej rodzaje, a także działania i środowiska wspierające proces zdobywania autonomii. Porusza pojęcia: sprawstwa, poczucia kompetencji, samooceny i samowiedzy jako niezbędnych elementów wpływających na proces zdobywania autonomii. Opisuje rozwój od narodzin do stania się autonomiczną jednostką. W pracy zostały omówione najistotniejsze koncepcje pedagogiczne odnoszące się do samodzielności dziecka. Praca ta skupia się przede wszystkim na dzieciach w młodszym wieku szkolnym oraz omówieniu perspektywy i oczekiwań uczniów, nauczycieli i rodziców w tym zakresie. Jej celem jest ukazanie opinii trzech środowisk na temat rozwoju samodzielności dzieci i poznaniu ich oczekiwań wobec autonomii. Zdaniem badanych największe znaczenie w rozwoju dziecka odgrywa samodzielność myślenia i działania. Przed dziećmi w młodszym wieku szkolnym stawiane są różnorodne zadania mające na celu wzrost samodzielności. Zdaniem grupy badawczej w procesie tym biorą udział zarówno rodzice, placówki edukacyjne jak i grupa rówieśnicza, z czego rodzina odgrywa największą rolę. Podczas badań zaobserwowano dysonans pomiędzy opiniami rodziców i nauczycieli w kontekście działań prowadzonych przez szkołę mających na celu rozwój samodzielności. Zdaniem rodziców działania nauczycieli są niewystarczające. Z deklaracji rodziców wynika, że najlepiej rozwiniętymi rodzajami samodzielności uczniów klasy trzeciej są umiejętności samoobsługowe i praktyczne. Oczekiwania dzieci wobec przyznanej im samodzielności są uzależnione od środowiska rodzinnego, stosowanych metod wychowawczych, stylu wychowania i postaw rodzicielskich.

This work is dedicated to the theme of independence, understood as the ability to cope without the support of others and the capacity for self-determination. It discusses its various forms, as well as the actions and environments that support the process of acquiring autonomy. The work explores concepts such as agency, a sense of competence, self-esteem, and self-awareness as essential elements influencing the autonomy acquisition process. It also describes the development from birth to the emergence of an autonomous individual. The most significant pedagogical concepts related to a child's independence are discussed in this work. It primarily focuses on children in the early years of primary school, examining the perspectives and expectations of students, teachers, and parents in this context. The goal is to present the opinions of three different environments on the development of children's independence and to understand their expectations regarding autonomy. According to the respondents, the most crucial aspect of a child's development is the independence of thought and action. Children in the early years of primary school are assigned diverse tasks aimed at fostering independence. The research group suggests that parents, educational institutions, and peer groups all play a role in this process, with the family being the most influential. During the research, a dissonance was observed between the opinions of parents and teachers regarding the school-led activities aimed at developing independence. According to parents, the actions of teachers are deemed insufficient. Parental declarations indicate that the most developed forms of independence in third-grade students are self-service and practical skills. Children's expectations regarding the autonomy granted to them are dependent on the family environment, applied educational methods, parenting style, and parental attitudes.