Żródła rozwiązań ustrojowych dotyczących władzy ustawodawczej, wykonawczej oraz sądowniczej zawartych w Ustawie z dnia 17 marca 1921 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Niedługo po odzyskaniu w 1918 roku niepodległości rozpoczęły się w Polsce prace nad uchwaleniem konstytucji nowo powstałego państwa. W związku z tym opracowane zostały różne projekty, część z nich powstała z inicjatywy często zmieniających się wówczas rządów, swoje propozycje ustrojowe wnosiły też kluby parlamentarne. W niniejszej pracy omówiono 10 takich propozycji ustrojowych oraz projekt opracowany przez sejmową Komisję Konstytucyjną, który można uznać za pierwowzór ostatecznie uchwalonej konstytucji, gdyż to następnie do tego tekstu uchwalano w Sejmie Ustawodawczym poprawki. Proponowane rozwiązania były różne, ale w każdym z projektów postulowano państwo republikańskie oraz demokratyczne. W niektórych kwestiach dotyczących konkretnych ustrojowych rozwiązań polityczne spory były zażarte. Dotyczyły one przede wszystkim problematyki utworzenia Senatu i jego ewentualnych kompetencji oraz pozycji ustrojowej prezydenta i sposobu jego wyboru. Ostatecznie jednak prawie wszystkim partiom politycznym udało się osiągnąć porozumienie i zagłosowały one 17 marca 1921 roku za uchwaleniem konstytucji. W konstytucji tej ustanowiono w Polsce demokrację parlamentarną, z dominującą rolą Sejmu i ograniczonymi kompetencjami Senatu. Prezydent wybierany przez parlament miał za to stosunkowo słabą pozycję. Rozwiązania przyjęte przez posłów miały dużo zbieżności z francuską praktyką ustrojową, w pewnych kwestiach występowały jednak wyraźne różnice. Więcej swoich postulatów ustrojowych udało się w konstytucji marcowej przeforsować partiom prawicowym, musiały one jednak też pójść na pewne kompromisy, przede wszystkim dotyczące Senatu.

Shortly after Poland regained independence in 1918, work began on enacting a constitution for the newly formed state. Accordingly, various drafts were prepared, some of them on the initiative of the then frequently changing governments, while parliamentary clubs also contributed their constitutional proposals. This paper discusses 10 such proposals, as well as the draft prepared by the Sejm's Constitutional Committee, which can be regarded as the prototype of the constitution finally adopted, as it was to this text that amendments were subsequently passed in the Constituent Assembly. The proposed solutions varied, but each draft called for a republican and democratic state. On some issues concerning specific constitutional arrangements, political disputes were fierce. These concerned above all the issue of the creation of the Senate and its possible competences, as well as the constitutional position of the President and the manner of his election. In the end, however, almost all political parties managed to reach an agreement and voted in favour of the Constitution on 17 March 1921. This constitution established a parliamentary democracy in Poland, with a dominant role for the Sejm and limited powers for the Senate. Instead, the president, elected by the parliament, had a relatively weak position. The solutions adopted by the MPs had a lot of convergence with French constitutional practice, but there were clear differences on certain issues. The right-wing parties succeeded in pushing through more of their constitutional demands in the March Constitution, but they also had to make some compromises, especially regarding the Senate.