Odkryte i utracone. Nieznane cmentarzysko wczesnośredniowieczne z miejscowości Ciepłe, pow. tczewski

Wiosną 2019 r. nieopodal grodziska Ciepłe 3 i cmentarzyska Ciepłe 6 odkryto nieznane dotąd cmentarzysko wczesnośredniowieczne. Podczas wizji terenowej natrafiono na zalegające na powierzchni pola kości ludzkie i pojedyncze zabytki. Ze względu na prawdopodobne znaczne zniszczenie cmentarzyska i wyjątkowe walory poznawcze całego kompleksu osadniczego stanowisko zostało wytypowane do badań sondażowo-rozpoznawczych, które przeprowadzono jesienią tego roku. Stanowisko zaewidencjonowano jako nowo odkrytą nekropolę wczesnośredniowieczną i nadano jej numer Ciepłe 28, na obszarze AZP 22-46, numer 29.Prace realizowano dwuetapowo – początkowo przeprowadzono prospekcje powierzchniowe (wykonano planigrafię materiałów zabytkowych oraz ludzkich szczątków kostnych zalegających na powierzchni), następnie założono dwa wykopy sondażowe - pierwszy w zachodniej części kulminacji w odległości około 25 m od krawędzi wysoczyzny drugi zaś na południowym stoku wyniesienia, na tej samej osi w odległości 35 m na południe. W żadnym z sondaży nie zarejestrowano obiektów sepulkralnych. Badania wykazały, że stanowisko było niszczone od dłuższego czasu – świadczą o tym fragmenty ludzkich kości odkrywane w wykopie 2 na głębokości przeszło metra od współczesnego poziomu gruntu.W trakcie badań powierzchniowych odkryto kilkadziesiąt zabytków, w większości przypadków elementów wyposażenia grobowego, a także szczątki kostne należące do przynajmniej kilkunastu osobników. Wśród odkrytych przedmiotów wyróżniają się zwłaszcza srebrny denar Henryka II, posrebrzane kabłączki skroniowe, zespół okuć pasa oraz taśmowate okucie skrzyni trumiennej. Pozyskane materiały źródłowe wskazują, że nekropola była użytkowana w XI-XII w.Opisywane odkrycia zmieniają postrzeganie zespołu osadniczego w Ciepłem. Zlokalizowanie drugiego (i co ważne jednoczasowego z pierwszym) cmentarzyska w obrębie tego kompleksu osadniczego świadczy o wysokiej randze tego ośrodka. Wnosi również nowe dane do topografii całego założenia, wyróżniającego się przede wszystkim obecnością trzech grodów usytuowanych w niewielkiej odległości.

In spring 2019 near Ciepłe 3 stronghold and Ciepłe 6 cemetery a previously unknownearly medieval burial ground was discovered. During a field prospection humanbones and individual artefacts lying on the surface of the field were found. Dueto probable significant damage of the burial ground and the unique cognitive qualitiesof the entire settlement complex, the site was selected for surface prospection and testtrenching research, which was carried out in autumn 2019. The site was registered asa newly discovered early medieval necropolis and given the number Ciepłe 28, onAZP sheet 22-46, number 29.The works were carried out in two stages - initially, surface prospections were carriedout (mapping of archaeological materials and human bone remains lying on thesurface was made), then two test trenches were dug out - the first one in the westernpart of the culmination, approximately 25 m from the edge of the plateau, while thesecond one on the southern slope of the elevation, along the same axis at a distance of35 m south. No sepulchral features were registered in trenches. Research has shownthat the site has been damaged for a long time - as evidenced by fragments of humanbones discovered in trench 2 at a depth of over a metre from the current ground level.In the course of surface research several dozen artefacts were discovered, in mostcases elements of burial furnishing, as well as bone remains belonging to at leasta dozen individuals. Amongst the discovered items stand out especially silver penny of Henry II , silver-plated temple rings, a set of belt fittings and the band-shaped coffinfittings. The obtained source materials indicate that the necropolis was used in the11th-12th centuries.The described discoveries change the perception of the settlement complex in Ciepłe.The location of the second (and, importantly, simultaneous with the first one) cemeterywithin this settlement complex proves the high rank of this centre. It also brings newdata to the topography of the entire complex, distinguished above all by the presenceof three strongholds located in a short distance.