Sygnalizacja w sytuacjach konfliktowych u gatunków posiadających ubogi repertuar głosów na przykładzie łyski (Fulica atra)

Dostępność niezbędnych do przeżycia i rozmnażania zasobów jest w znacznym stopniu ograniczona, co często prowadzi do rywalizacji wśród zwierząt. Ponieważ rywalizacja jest bardzo kosztowna pod wieloma względami, zwierzęta maksymalnie ograniczają liczbę walk. Poprzez sygnalizowanie takich elementów jak motywacja do walki, wielkości ciała lub status dominacji, większość konfliktów jest rozwiązywana bez konieczności podejmowania fizycznego starcia. Ptaki śpiewające (Oscines) i nieśpiewające (Non-oscine) charakteryzują się odmiennym sposobem sygnalizacji w sytuacjach konfliktowych. Ptaki śpiewające posiadają rozbudowany systemem komunikacji głosowej wykorzystywany w sytuacjach antagonistycznych. Odmienny sposób sygnalizacji reprezentują natomiast ptaki nieśpiewające. Sygnalizacja agresji u tej grupy ptaków opiera się głównie na pokazach behawioralnych. Przykładem gatunku ptaka nieśpiewającego jest łyska (Fulica atra), która w sezonie lęgowym używa szeregu niewokalnych zachowań służących do odstraszania intruzów. Celem niniejszej pracy jest opisanie i scharakteryzowanie sygnałów wysyłanych przez łyski w sytuacjach konfliktowych z innymi osobnikami swojego gatunku, opisanie schematu komunikacji podczas walk terytorialnych oraz sprawdzenie wpływu czynników związanych z okresem lęgowym na przebieg walk terytorialnych. Dane na potrzeby pracy zostały zebrane poprzez obserwacje łysek prowadzone w siedmiu parkach zlokalizowanych na obszarze Warszawy. Przeprowadzona analiza hierarchii zachowań dla pojedynczego ptaka oraz analiza sekwencji zachowań ptaka atakującego i reakcji ptaka broniącego wykazały istotne statystycznie zależności między niektórymi następującymi po sobie zachowaniami. Analiza wpływu czynników zewnętrznych na przebieg walk terytorialnych wykazała istotny wpływ stanu lęgowego oraz sezonu lęgowego na długość walk.

The availability of resources necessary for survival and reproduction is severely limited, which often leads to competition among animals. Since competition is very costly in many ways, animals limit the number of fights as much as possible. By signaling elements such as motivation to fight, body size or dominance status, most conflicts are resolved without the need for a physical clash. Singing birds (Oscines) and non-singing birds (Non-oscines) have a different way of signaling in conflict situations. Singing birds have an elaborate vocal communication system used in antagonistic situations. In contrast, non-singing birds represent a different way of signaling. Aggression signaling in this group of birds is based mainly on behavioral displays. An example of a non-singing bird species is the coot (Fulica atra), which uses a number of nonvocal behaviors during the breeding season to ward off intruders. The purpose of this study is to describe and characterize signals sent by coots in conflict situations with other individuals of their species, to describe the pattern of communication during territorial fights, and to check the influence of factors related to the breeding season on the course of territorial fights. Data for the study were collected through observations of coots conducted in seven parks located in the Warsaw area. An analysis of the behavioral hierarchy for a single bird and an analysis of the sequence of behaviors of the attacking bird and the response of the defending bird showed statistically significant correlations between some consecutive behaviors. The analysis of the influence of external factors on the course of territorial fights showed a significant influence of breeding status and breeding season on the length of fights.